İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) Genel Müdürü Ayşen Özkırım Esen, Türkiye’de yastık altında 5 bin ton altın olduğunu belirtti. Bankalarla birlikte hayata geçirdikleri ‘Altın Buluşmaları’ projesini değerlendiren Esen, “Proje hayata geçtiğinden bu yana yaklaşık 50 ton altının ekonomiye kazandırılmasına aracılık ettik. Bu da, yaklaşık 1. 7 milyar dolarının yastık altından ekonomiye kazandırılması anlamına geliyor” dedi.
2014’TE 434 MİLYON DOLAR İHRACAT YAPTIK
- Bize önce İstanbul Altın Rafinerisi’ni ana hatlarıyla tanıtır mısınız? Ortaklık yapısı, ürün çeşitlerine göre üretim rakamları ne düzeydedir?
- İstanbul Altın Rafinerisi, ortakları arasında BİST (Borsa İstanbul), Vakıf Yatırım, Şekerbank’ın da bulunduğu, uluslararası akredite, İstanbul Altın Borsası ve T.C. Hazine Müsteşarlığı’nın altın rafinerileri listesinde yer alan ilk resmi altın rafinerisidir. 2011’den beri Londra Külçe Piyasaları Birliği’nin (LBMA) dünyada çok sınırlı sayıda rafinerinin akredite olabildiği ‘En İyi Rafineler Listesi’nde (Good Delivery List) yer alırken, geçtiğimiz yılda, merkezi New York’da bulunan dünyanın en büyük vadeli altın borsası olarak bilinen COMEX’in kabul edilenler listesine giren ilk ve tek Türk rafineri olduk.
Her aşamadaki titizliğimiz ve mükemmel kalite anlayışımız tüm dünyadaki altın piyasalarında takdir görmektedir. Bugün, ürettiğimiz altınların ağırlık ve ayarına bakılmaksızın uluslararası piyasalarda alım - satımı yapılabilen bir firma haline geldik. Daima ilerlemek ve dünya çapında sektörde söz sahibi olmak için gelişen, çözüm ortaklarını geliştiren, çevresinin ihtiyaçlarına karşı duyarlı çalışmalar yapan kalifiye çalışanlara sahip bir firma olarak faaliyetlerimizi geliştirmekteyiz.
2013’te 129.7 milyon Amerikan Doları olan ihracat tutarımızı 2014 sonu itibarıyla 434 milyon dolara çıkarmanın haklı sevincini ve gururunu yaşamaktayız. Bu rakamları daha da yukarılara taşıyarak ülkemizin toplam ihracat tutarı içindeki payımızı arttırmak, ülke ihracatımıza olan katkımızı daha da üst noktalara taşımak istiyoruz.
GELENEKLERİMİZİN ÖNEMLİ BİR PARÇASI
- Altın piyasasının yakın dönem geçmişini ve bugününü dünya ve Türkiye açısından nasıl değerlendirirsiniz? Altında, Türkiye’de ve dünyada önümüzdeki döneme ilişkin temel beklentileriniz nelerdir?
- Altın, yüzyıllardan beridir, takı ve bir değer saklama aracı olarak kullanılıyor. Altın ülkemiz özelinde ise gerçekten çok farklı bir yerde, bizim geleneklerimizin önemli bir parçası. Altına yapılan yatırım, ülkemizde fiyattan bağımsız olarak değerlendirilebilir. Bunu sebepleri arasında, finansal okur-yazarlığın düşük olması, bankacılık sistemine olan güvensizlik ve gelenekler gibi nedenlerle bir çok kişi tasarruflarını altın olarak değerlendiriyor.
POTANSİYELİMİZ VE AVANTAJIMIZ BÜYÜK
- Şirketinizin geçen yıl görülen ciro sıçramasının ve 2013 yılında ihracatta görülen gerilemenin nedenleri nedir?
- Dünyada rafinasyon alanında öne çıkan ülkelerde sektör geçmişi 100 yıllara dayanıyor, oysa ülkemizde Türkiye’nin ilk resmi altın rafinerisi olarak bizim geçmişimiz 20 yıl. Dolayısıyla sektörümüz dünyaya bakıldığında henüz gelişme döneminde diyebiliriz. Ancak, ülkenin bu konuda çok büyük bir potansiyeli ve jeopolitik durumu gereği avantajı var. Dolayısı ile sağlam ve büyük adımlarla ilerliyoruz. Elbette bu ilerleme ve gelişimde de sektöre öncülük eden bir dünya şirketi olarak rolümüz büyük.
Altın piyasasında ithalat, ihracat ve üretim tutarları tabiî ki altın fiyatlarının seviyesiyle yakından ilgilidir. Son yıllarda altın fiyatlarının volatilitesinin artması da altında fiyat seviyesinin yönüne göre ithalatı veya ihracatı arttırabilmektedir. 2013 yılı ithalat ağırlıklı bir yıldı, 2014 yılında az öncede söylediğim gibi ihracat rakamımızı 3 kattan fazla arttırdık. 2015 yılında da ihracat rakamımız milyar dolara yaklaşacak gibi görünüyor.
ZİNCİR VE BİLEZİKTEN GRAMALTINA YÖNELİŞ VAR
- Altın tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ‘fırtınalı günlerde sığınılacak güvenli liman’ olarak değerlendirilir. Hatta Türklerin altına çok meraklı olduğu ileri sürülür. Güvenli liman özelliği hala sürüyor mu? Türklerin altına merakı diğer ülkelerle karşılaştırıldığında bir efsane midir yoksa gerçek midir?
- Evet. Güvenli liman özelliği son zamanlarda azalsa da devam etmektedir. Anadolu’da tarımda hasat bitip düğün mevsimi başladığı zaman hasattan elde edilen gelirler ya toprak olarak ya da altın olarak değerlendirilir. Ancak şehirlerde insanların tercihleri günden güne değişmektedir. Eskiden zincir, bilezik gibi ürünler talep görürken, şimdilerde ise gramaltın tercih edilmektedir.
SPOR KULÜPLERİNE HATIRA ALTIN ÜRETİYORUZ
- İstanbul Altın Rafinerisi ürünlerinin uluslararası piyasalarda alınıp satılabilmesi gerçekten önemli bir adım. İAR’nin ürün çeşitliliği de küçümsenmeyecek miktarda. Yurt içinde ve yurt dışında ürünleriniz içinde en çok rağbet görenler hangileridir? Spor kulüplerinin hatıra ürünleri taraftardan ilgi görüyor mu?
- Nihai tüketicinin en çok ilgi gösterdiği ürünler yatırım ve hediyelik amaçlı satın alınan gramaltınlardır. Çeşitli gramajlardaki bu altınlar bireysel müşterilerin oldukça yoğun talep ettiği ürünlerdir. Özellikle işçilik maliyetinin daha düşük olması ile çeyrek, yarım vb. altınlar yerine hesabını iyi yapan altın yatırımcılarının tercih ettiği ürünler olarak ön plana çıkıyor. Çeşitli spor kulüpleri ile anlaşmalar yaparak hatıra ürünler ürettik, Real Madrid, Beşiktaş, Fenerbahçe, Bursaspor altınları gibi. Spor kulüpleri için daha önce hiç üretilmeyen türde hatıra ürünler olduğu için bu ürünlerimiz çok ilgi çekmeye devam ediyor. Sadece spor kulüpleri değil, kurumsal firmalar çalışanlarına, müşterilerine, bayilerine ödül/hediye olarak dağıtmak üzere kendilerine özel tasarlanmış ambalajlarda gramaltınlar yaptırıyorlar.
Dünyada zaten gramaltın bir yatırım aracı olarak uzun yıllardır tercih edilmekte idi, ülkemizde de artık İAR Gramaltın, bankalarda mevduat olarak kabul edilmesi ve para gibi faiz veya kar payı getirmesi, 24 ayar olması, kalitesi, güvenirliliği, fiyat avantajı, sahteciliğe karşı emniyetli ambalajı sayesinde her geçen gün daha fazla ilgi görüyor.
‘YASTIK ALTINI’ İYİ DEĞERLENDİRMEK GEREKİYOR
- Yastık altı tabir edilen altınların ekonomiye kazandırılması amacıyla bankalarla birlikte düzenlediğiniz ‘Altın Buluşmaları’ organizasyonları istediğiniz verimlilikte geçti mi? Bu projeye devam ediyor musunuz? Hedef nedir? Altın bankacılığına bankaların ve müşterilerin ilgisi nasıl?
- İstanbul Altın Rafinerisi A.Ş olarak 2011 yılından bu yana yastık altındaki altınların ekonomiye kazandırılması için çalışmalarımız devam ediyor. Bu projenin sahibi olarak, bu alanda yapmış olduğumuz faaliyetlere ticari bir gözle bakmıyoruz. Bizim için yapmış olduğumuz çalışmanın ülke ekonomisine yapmış olduğu katkı ve bunun verdiği tatmin çok daha değerlidir. Proje hayata geçtiğinden bu yana yaklaşık 50 ton altının ekonomiye kazandırılmasına aracılık ettik. Bu da, yaklaşık 1. 7 Milyar USD’nın yastık altından ekonomiye kazandırılması anlamına geliyor. Ancak yastık altında 5 bin ton altın olduğu düşünülürse, daha emekleme aşamasında olduğumuzu söyleyebiliriz.
Bu çalışmaların daha başarılı olması için, kamu otoritesinin, bu çalışmaları teşvik etme yönünde atmaları gereken adımlar olduğuna inanıyoruz. Gerekli çalışmalar yapılıp, konunun üstüne tüm taraflarca eğilindiğinde ülke ekonomisine ciddi katkı sağlayacak, ihracat hedeflerini yakalamada önemli rol oynayacak bir enstrüman var elimizde, bunu iyi değerlendirmek gerektiğini düşünüyoruz.
EN GÜVENLİ LİMAN
- Özellikle menkul kıymet yatırım uzmanları, altının bir yatırım aracı olmadığını eskiden beri sık sık vurgularlar. Bankalarla yaptığınız işbirliğinin bu yaklaşımın değişmesine katkısı oldu mu?
- Evet, katkısı oldu. Banknot para kullanılmaya başlanmadan önce altın ve gümüş paralar kullanılmaktaydı. Hatta çok uzun bir dönem ellerindeki para basma yetkisini, ellerinde tuttukları altına göre belirlemekteydiler. Bu yüzden altının her zaman para karşısında değeri vardır. Menkul kıymet tarafındaki hisse senedi ile altın karıştırılmamalıdır. Özellikle altının bir ülkeye ait olmaması, para birimlerine karşı altını her zaman güvenli liman olarak tutacaktır.
gramaltin.com.tr ‘DE 800’E YAKIN ÜRÜN VAR
- gramaltin.com sitesi ürün çeşitliliği açısından zengin bir görünüm veriyor. Fiyatları 4-5 bin lira düzeylerine çıkan altın gibi değerli ürünlerin internet üzerinden satışları ne durumda? Beklentileri karşıladı mı? Sorun yaşanıyor mu?
- Biz İAR olarak birçok e-ticaret sitesine ürün sağlamaktayız, bu sitelerin yanı sıra bağlantılı şirketimizin gramaltin.com.tr adlı sitesinden de gelişen ürün çeşitleri ile nihai tüketiciye hizmetimiz ulaşmaktadır. Müşterilerimizin güven içerisinde, altın siparişlerine, hızlı ve uygun fiyatlarla satın alması ve bu sayede müşterilerimizde oluşturduğumuz güven diğer kategorilerde de bizi tercih etmesine sebep olmaktadır.
İnternet siteleri üzerinden yapmış olduğumuz satışlar ile, Türkiye’nin 81 iline gerçekleştirilen başarılı ve hızlı sevkiyatlarla, müşterilerin kuyum alışverişlerini online kanaldan tercih etmeleri sağlamıştır. Gramaltin.com.tr ‘de bulunan 800’e yakın ürün dikey e-ticaret siteleri içerisinde önemli bir yer sahibidir. Siteye eklenecek ürünlerin kalite ve hızlı tedarik edilebilir olması, yayına alınması için en önemli etkendir. Bu doğrultuda müşterilerimizde birebir aldığımız bilgilendirmelerle ürün yelpazemizi genişletmekteyiz.
