Hatırlanacağı gibi geçen ayki yazıda sratejik planlamadan söz etmiş, stratejik planlama yapılırken işletmenin iç ve dış çevresi ile ilgili teşhis ve çözümlemelerin doğru yapılmasının önemine değinmiştik. Bu amaçla kullanılan bir çok bilimsel yöntemin var olduğunu belirtmiş ve bu ayki yazımızda bunlardan en çok kullanılan "SWOT ANALİZİ"ni inceleyeceğimizi yazmıştık.
SWOT terimi İngilizce Strengths (üstünlükler), Weaknesses (zayıflıklar), Opportunities (fırsatlar), Threats (tehditler) kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltmadır. Uygulanması kolay olan bu metot genelde “Brain Storming” de denilen “Beyin Fırtınası” yapılarak uygulanır.
SWOT Analizi’nde, işletmenin dış çevresindeki unsurlarının incelenmesi sonucunda işletme için fırsat ve tehditler, işletme içi analiz sonucunda ise işletmenin üstünlükleri ve zayıflıkları belirlenir.
SWOT analizinin unsurları aşağıdaki şekilde olduğu gibi gösterilebilir.
● Fırsatlar, dış çevrenin analizi sonucunda işletme için olumlu sonuçlar yaratabilecek unsurlardır. Politik yasal, teknolojik, sosyokültürel, demografik ve çevresel unsurlar sürekli bir değişim içindedir. Ayrıca işletmenin yakın çevresinde de (faaliyette bulunduğu sektörde) müşteriler, tedarikçiler, rakipler, muhtemel rakipler ve ikame mallar arasındaki karşılıklı ilişkiler sürekli değişmektedir. Bazı değişimler işletmeler için olumlu sonuçlar yaratabilmektedir. Devletin ithalat-ihracat kurallarında yapabileceği değişiklikler, ulusal ve global ekonomik trendler ya da krizler (Çünkü bazen krizler aynı zamanda fırsatları da içinde barındırabilirler), rakiplerin durumunda oluşabilecek değişimler bu konuda örnek olarak söylenebilir. İşletmeler bu fırsatlardan yararlanarak varlıklarını daha da rahat olarak sürdürebilir ve rekabet üstünlüğü elde edebilirler. İşletmelerin bu fırsatları zamanında ve doğru olarak belirlemesi gerekmektedir. Ancak, bu fırsat ve olanaklardan yararlanabilmek için işletmelerin bazı varlık ve yeteneklerde rakiplerine üstünlük sağlaması da gereklidir. Aksi takdirde fırsatlar kullanılamadan kaybedilir ve başkaları o fırsatları kullanır.
● Tehditler, fırsatların aksine ve işletmenin varlığını sürdürebilmesine engel olabilecek ya da rekabet üstünlüğünü kaybetmesine neden olabilecek uzak ya da yakın çevredeki değişimler sonucu ortaya çıkan, işletme dışı arzu edilmeyen oluşumlardır. Bu tehditlere örnek olarak yine ekonomik krizle, para politikalarındaki değişimler, ikame ürünler, rakiplerin davranışları, uluslararası trendler sayılabilir. İşletmeler bunlara karşı da sahip oldukları üstünlüklerle cevap verebilirler. Sürekli ve hızlı değişen bir dış çevrede bu unsurları izlemek, onlara karşı önlemler almak yaşamsal öneme sahip konulardır.
● Üstünlükler, işletmenin iç çevresinin analizi sonucunda ortaya çıkartılan, rakiplerine karşı üstünlük sağlayabildiği varlık ve yeteneklerini kapsamaktadır. Güçlü olmak ve üstünlüklere sahip olmak işletmeler için son derece önemlidir. Aksi takdirde dış çevrenin yarattığı fırsatlardan yararlanılamaz. Ve yine işletmeler varlıklarını tehdit eden dış çevre unsurlarına karşı da üstünlüklerini kullanarak cevap verirler. Örneğin güçlü ve yetenekli iş gücüne sahip olmak, finansal yönden güçlü olmak, patent ve “know–how” bakımından güçlü olmak tehditlerden korunmak için ya da fırsatlardan yararlanmak için çok önemli unsurlardır.
● Zayıflıklar, işletmenin mevcut varlık ve yetenek kapasitelerinin rakiplerine oranla güçsüz ve düşük olduğu durumları belirtmektedir. Kabul edileceği üzere, işletmelerde stratejiler zayıflıklar üzerine kurulamaz. Belirlenen zayıflıkların mutlaka giderilmesi gereklidir. Aksi takdirde işletmenin mevcut durumunu sürdürmesi mümkün olamaz. İşletme varlık ve yetenekleri açısından rakiplerine göre zayıf ise bu durumda sektörde başarılı olan işletmelerin uygulamalarını inceleyerek zayıflıklarını gidermeye çalışır.
SWOT Matrisinin atrisinin Hazırlanması
SWOT Analizi sonucunda işletmenin stratejik kararları için gerekli olan “Durum Belirleme Matrisi” hazırlanır.Bu matris yandaki şekilde görüldüğü gibi dörde bölünmüş bir tablodur. Bu dört bölümün her birine işletmenin her bir süreci ya da departmanı için kuvvetli yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler yazılır.
Bu tablonun içeriği hazırlanırken işletmedeki yönetici ve uzmanlardan yararlanılır. İşletmelerde uygulanan SWOT analizlerinde genellikle “Nominal Grup Tekniği” kullanılmaktadır.
Nominal Grup Tekniği’nde işletmede konunun uzmanı olan kişiler bir araya getirilir. Bu kişiler, pozisyonları ve uzmanlıkları gereği olarak işletme ve içinde bulundukları çevre ile ilgili bilgilere sahip olan kişilerdir. Toplantı öncesinde bu kişilerden bilgilerini güncellemeleri istenir. Genellikle astlarından ve faaliyette bulundukları alanlardan elde ettikleri güncel bilgilerle donanmış bu kişiler, belirli bir zaman aralığında bir araya gelirler. Çalışma grupları en çok 7-10 kişiden oluşur. Sayının bu rakamdan fazla olması halinde ikinci, üçüncü veya daha fazla sayıda gruplar oluşturulur. “Nominal Grup Tekniği”nin en önemli özelliği, katılanlar arasında tartışmalara ve gereksiz etkileyici iletişime izin verilmemesi hususudur. Grubu oluşturan kişiler, kişisel görüş ve fikirlerini ortaya koymakla sorumlu olup, grup halinde bir karara varmak ve bir fikir birliği oluşturmak zorunda değillerdir. Katılımcılar bağımsız olarak düşüncelerini ortaya atarlar, grupta kendilerini doğrudan etkileyecek, kararlarını yönlendirecek üstlerinin bulunmamasına gayret edilir. Bu nedenle “Nominal Grup Tekniği” adı verilen grup terimi sadece bağımsız karar verebilen ve hareket edebilen katılımcılardan oluşmuş bir topluluğu ifade etmektedir. Gruplar toplandıktan sonra, her katılımcıya işletmenin fırsat ve tehditleri ile üstünlük ve zayıflıklarını kendi görüşlerine göre yazmaları istenir. Her katılımcı tartışma yapmadan, başkası ile görüş alışverişinde bulunmadan bağımsız olarak fırsat, tehdit, üstünlük ve zayıflıkları not eder. Bundan sonra her katılımcının görüşleri tahta veya kâğıt posterlere yazılır. Bu aşamada da katılımcılar arasında tartışmalar ve fikir alış verişi önlenir. Her görüş yazılana kadar bu böyle devam eder. İzleyen evrede, katılımcılar tahta veya kâğıt posterde yazılı görüşleri tartışmaya başlarlar; görüşler katılımcılarca açık bir şekilde ifade edilir.
Son olarak katılımcılar not edilenlerin ve tartışılanların ışığı altında bağımsız olarak kendi tercihlerine göre fırsat, tehdit, üstünlük ve zayıflık arasında bir sıralama yaparlar ve not verirler. Burada önemli olan bu sıralama ve notlamanın yine bağımsız olarak yapılmasıdır. En yüksek notu taşıyan fırsat, tehdit, üstünlük ve zayıflıklar “SWOT Matrisi”ni oluşturur.
Swot Analizi
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.
