Bu köşeyi sürekli okuyanlar Stratejik Planlamayı daha önce ele aldığımızı hatırlayacaklardır. O yazıda daha çok teknik yönden ve tanımlama çerçevesinde söz ettiğimiz Stratejik Planlamayı bu kez Toplam Kalite Yönetimi Kriterleri kapsamında ele alacağız.
Toplam Kalite Yönetimi (TKY) felsefesinde stratejik planlama ihmal edilmemesi gereken bir süreçtir. Kuruluşların başarılı olarak kabul edilebilmeleri için ulaşılan iyi sonuçların önceden planlanmış olması önemlidir. Çünkü işletmeler zaman zaman kendilerinin yönetmediği ya da hiç+ bir şekilde müdahil olmadıkları bazı olaylar sonucunda bazı başarılar elde edebilirler. Bu başarılar o işletmeleri yönetenler tarafından kendi kişisel başarılarıymış gibi kabul edilir, hele hele yeterli görülürse büyük yanılgı içine düşülmüş olunur. Çünkü bu tür başarılar sürekli olmayabileceği gibi aynı şartlar bir başka zamanda başarısızlık da getirebilir. Başarılı yöneticiler iyi sonuçlar elde etmiş olanlar değil, daha az iyi olsa bile hedefledikleri sonuca ulaşabilen yöneticilerdir.
Peki hedeflediğimiz sonuca ulaşmak için ne yapmalıyız?
İşte bu noktada stratejik planlamanın önemi ortaya çıkıyor. Her yeni yıl başlamadan en az bir ay önce kuruluşların her kademedeki yöneticilerinin kuruluşların özelliklerine göre sayısı değişebilecek günler belki de haftalar boyunca stratejik planlama toplantıları yapmaları başarıya ulaşmaları için attıkları önemli bir adımdır. Burada sözü fazla uzatmadan bu toplantılarda yapılabilecek ve bu toplantılardan önce hazırlık amacıyla yapılabilecek belki kitaplarda bile topluca bulamayacağınız bazı pratik uygulamaları maddeler halinde kısaca belirtmek istiyorum.
● Stratejik planlama toplantıları başlamadan aylar önce dış çevre yani Dünya, ülke, sektör, müşteriler, potansiyel müşteriler ve pazarlar, vb. hakkında her türlü veriler ve bilgiler toplanır değerlendirilir.
● Aynı şekilde iç çevre yani çalışanların durumu, makinemalzemelerin durumu, ortaklar arasındaki ilişkiler, karlılık durumu, mali durum, nakit durumu vb. incelenerek toplantı için rapor edilmiş olur.
● İş süreçlerinin daha önceden belirlenmiş olan süreç performans kriterlerine göre elde edilmiş iş sonuçları rakamlarla, grafiklerle raporlanarak toplantı için hazırlanır.
● Toplantı başladığında kuruluşun misyonu, vizyonu, temel değerleri gözden geçirilir. (Daha öceki yazılarımızda bu konuyu ele almıştık) Gerekiyorsa tartışılarak revize edilir.
● SWOT ANALİZİ yapılır. (Daha önceki yazılarımızda swot analizinden de söz etmiştik.)
● SWOT analizi sırasında yapılan objektif değerlemelerle kuruluşun zayıf ve güçlü yanları ve bu güçlü ve zayıf yanlara göre sahip olunacak fırsatlar ya da karşılaşılacak tehditler ayrıntılı olarak tartışılır tespit edilir. Stratejik Planlamanın en önemli süreci SWOT analizi sürecidir. Özellikle rakiplerle karşılaştırmalar yapılarak kuruluşun durumunu doğru belirlemek çok önemlidir. Gerekiyorsa dışarıdan bazı uzmanlardan yararlanılarak arama konferansları gibi bazı özel tekniklerden de yararlanılabilinir
● SWOT analizi sonuçlarına bir kaç ana yol –STRATEJİ- belirlenir. (Örneğin bir ürünün üretimini durdurmak ya da arttırmak, yeni bir ülke pazarına girmek ya da var olan bir pazardan çıkmak, kapasite artırmak ya da azaltmak, başka bir alanda da yatırım yapmak gibi) Strateji sayısı çoğaldıkça etkinliği azalabilir. Bu nedenle az sayıda ama çok önemli stratejiler belirleyip mutlaka başarmak için onlara odaklanmak daha etkin olabilmektedir.
● Belirlenen bu stratejilerle ilgili rakamlarla ifade edilen STRATEJİK HEDEFLER saptanır. (Örneğin en geç 3. ayın sonuna kadar Rusya pazarına girmiş olmak ve yıl sonuna kadar en az ...... kadar ürün satmış olmak gibi)
● Belirlenen bu kuruluş hedeflerine göre departmanların, yöneticilerin iş süreçlerinin hedefleri belirlenir. Belirlenen bu hedeflerin tamamının stratejik hedeflere hizmet etmesi gereklidir.
● SWOT analizi sonuçlarına bir kaç ana yol –STRATEJİ- belirlenir. (Örneğin bir ürünün üretimini durdurmak ya da arttırmak, yeni bir ülke pazarına girmek ya da var olan bir pazardan çıkmak, kapasite artırmak ya da azaltmak, başka bir alanda da yatırım yapmak gibi) Strateji sayısı çoğaldıkça etkinliği azalabilir. Bu nedenle az sayıda ama çok önemli stratejiler belirleyip mutlaka başarmak için onlara odaklanmak daha etkin olabilmektedir.
● Belirlenen bu stratejilerle ilgili rakamlarla ifade edilen STRATEJİK HEDEFLER saptanır. (Örneğin en geç 3. ayın sonuna kadar Rusya pazarına girmiş olmak ve yıl sonuna kadar en az ...... kadar ürün satmış olmak gibi)
● Belirlenen bu kuruluş hedeflerine göre departmanların, yöneticilerin iş süreçlerinin hedefleri belirlenir. Belirlenen bu hedeflerin tamamının stratejik hedeflere hizmet etmesi gereklidir.
● Artık başarılı şirket ya da başarılı kişi belirlenmiş olan bu hedeflere yaklaşan ve sonunda o hedeflere varan kişi ya da kuruluştur. Bu amaçla her ay bu hedeflere yaklaşma durumu gözden geçirilir. Ancak genelde 6. ayda yani yılın ortasında yılın başındaki stratejik plan toplantısı kadar olmasa da daha detaylı “STRATEJİK PLAN GÖZDEN GEÇİRME “ toplantısı yapılır. Gerekiyorsa hedefler revize edilir
