Tacikistan, dört bir yanındaki Afganistan, Özbekistan, Çin ve Kırgızistan ile komşu olan, denize sınırı bulunmayan bir Orta Asya ülkesi. Son yıllarda Türkiye ile Tacikistan arasında ekonomik ilişkilerde var olan canlılık her iki taraf için de yeterli bulunmuyor ve daha da büyümesi için aktif çalışmalar yürütülüyor.
Bu faaliyetlerin Türkiye tarafında yer alan DEİK/Türkiye-Tacikistan İş Konseyi Başkanı Cihangir Fikri Saatçioğlu ile Tacikistan’ın ticari potansiyeli, iki ülkenin karşılıklı kazanımlarının ne şekilde ilerleyeceği konusunu konuştuk.
SU ZENGİNİ BİR ÜLKE
Orta Asya’nın güneydoğusunda yer alan ülke, komşu ülkeleri ile kurduğu iyi ilişkiler itibariyle de stratejik bir öneme sahip. Adeta Orta Asya’nın hidroelektrik enerji havzası diyebileceğimiz Tacikistan, Orta Asya’nın su ihtiyacının yüzde 60’ını karşılayan önemli su kaynakları ile çok büyük hidroelektrik enerji potansiyeline sahip. Bulunduğu bölgenin en küçük ülkesi olarak gözümüze çarpan Tacikistan’ın dış ticaretinde ve ekonomik kalkınmasında en önemli rolü “beyaz altın” olarak da bilinen pamuk üstleniyor. Tacikistan, dünyanın en önemli pamuk ihracatçıları arasında ön sıralarda yer alıyor.
600 MİLYON DOLARLIK PROJE
Türk müteahhitlik firmaları Tacikistan’da etkin olup, 1994-2018 yılları arasında şirketlerimiz tarafından Tacikistan’da üstlenilen 49 adet projenin toplam tutarı 600 milyon doları aşmış durumda. Türkiye, 2018 yılında Tacikistan’daki ikinci en büyük yatırımcı olurken, 2019 yılına geldiğimizde ülkenin dördüncü en büyük yatırımcısı olarak listede yerini alıyor. Tüm bu bilgilerin ışığında, iki ülkenin de kendi güçlü yönlerini ön plana çıkararak yeni projelerle üretim hacimlerini artırmaları bekleniyor.
TÜRK YATIRIMCI İÇİN FIRSATLAR
Türkiye ile Tacikistan arasında yatırım ortaklıkları başta olmak üzere, sanayiden teknolojiye, tarımdan enerjiye, ulaştırmadan müteahhitliğe, eğitimden kültür-turizme kadar geniş bir yelpazede iş birliği alanlarının olduğunu ifade eden DEİK/Türkiye-Tacikistan İş Konseyi Başkanı Cihangir Fikri Saatçioğlu, söz konusu iş birliğiyle özellikle inşaat sektöründe Türk sanayi ve müteahhitlik tecrübesinin Tacikistan’a aktarılması konusunda çok önemli bir fırsat olduğunu belirtti.
Tacikistan’ın, altından, pamuğa, enerjiden tekstile birçok alanda Türkiye’nin deneyimlerinden yararlanmak istediğini kaydeden Saatçioğlu, iki ülke arasındaki ticaret hacminde Tacikistan’dan Türkiye’ye pamuk ihracatının önemli rol oynadığını ve son dönemde maden ve altın alanlarındaki bazı Türk şirketlerinin takı üretiminden fayda sağladığını bildirdi.
TÜRK MÜTEAHHİT FİRMALARININ TECRÜBESİ
Ayrıca su kaynakları, tarım, tekstil, maden ve enerji sektörlerinde de iş birliği fırsatları bulunan Tacikistan’ın, hidroelektrik kaynaklarına sahip, dünyada ön sırada bulunan ülkelerden biri olduğuna vurgu yapan Saatçioğlu, hidroelektrik sektörünün aynı zamanda ülkenin ekonomisinin gelişimi açısından ulusal kalkınma stratejisinin temel sektörleri arasında yer aldığını bildirdi. Tacikistan, kendi elektriğinin büyük bir kısmını da hidroelektrik santrallerinden temin eden bir ülke olduğu için müteahhitlik ve enerji sektöründeki Türk firmaları açısından çok ciddi fırsatlar içeriyor. Tacikistan’ın özellikle baraj ve hidroelektrik santralleri konusunda Türk müteahhitlik ve mühendislik firmalarının tecrübesinden faydalanmak istediğini belirten Saatçioğlu, “Önümüzdeki dönemde ise Türk sanayisinin sahip olduğu yeşil dönüşüm enerji altyapısının Türkiye ve Tacikistan arasında da yeni fırsatlar doğuracağına inanıyorum” dedi.
TACİKİSTAN’IN DIŞ TİCARET HACMİ YÜKSEK
Bağımsız Devletler Topluluğu (CIS) ülkelerine dahil olmasının da etkisiyle Tacikistan, 260 milyonluk nüfusa erişim imkânı ve yıllık yüzde 6,9 büyüme oranıyla ticari açıdan fırsatlara gebe. Tacikistan ekonomisinin, toplam dış ticaret hacmi ile ithalata dayalı bir görünüm sergilediğini dile getiren Saatçioğlu; ülkenin yatırım teşvikleri, pazarın yatırımcıya aç olması, yabancı yatırımcıların devlet garantisi altında olmasıyla ticari açıdan yatırımcılara sunduğu pozitif yönler bulunduğunu belirtti.
“İKİ ÜLKE DE KAZANIR”
İş forumlarının, katılımcılara sektörlerinde faaliyet gösteren diğer profesyonellerle tanışma ve potansiyel iş ortaklığı fırsatı sunması bakımından oldukça etkili olduğuna değinen Saatçioğlu, süreç boyunca geliştirilen iş birliklerini şu sözlerle anlattı:
“28 Mayıs tarihinde gerçekleşen Türkiye-Tacikistan Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 12. Dönem Protokolü ve Eylem Planı imzalandı. Ticaret ve yatırım ilişkilerinde uzun dönemli bir ivme oluşturacak 4 önemli anlaşmadan birisi de DEİK/Türkiye-Tacikistan İş Konseyi olarak SUE TAJINVEST ile imzaladığımız mutabakat zaptıyla üretim, bilim ve teknoloji, ticari ve ekonomik ilişkiler, müteahhitlik, eğitim konularında her iki taraf için faydalı olacak iş birliklerin geliştirilmesi ve Türkiye-Tacikistan ekonomik ilişkilerinde değerli kazanımlar sağlanacak.”
“HEDEF 1 MİLYAR DOLAR”
Cihangir Saatçioğlu, önümüzdeki dönemde hem Türk firmalarının Tacikistan’a daha fazla yatırım yapması hem de iki ülke arasında belirlenen 380 milyon dolarlık ticaret hacminin 1 milyar dolara çıkarılması hedefine ulaşılması için DEİK/Türkiye-Tacikistan İş Konseyi olarak ciddi şekilde planlı bir çalışma yürüteceklerini belirtirken, sözlerine “Rakamları artırmanın iş insanlarının elinde olduğuna ve birlikte çalışarak ülkelerimiz arasındaki dış ticareti daha yüksek seviyeye taşıyabileceğimize inanıyorum” şeklinde devam etti.
“KOBİ MODELİNİ UYARLAYACAĞIZ”
Türkiye’nin son yıllarda özellikle KOBİ’lerin de katkısıyla otomotiv, savunma sanayi, telekomünikasyon, tekstil ve elektrik-elektronik gibi birçok sektörde küresel ihracatçı konumuna geldiğine işaret eden Saatçioğlu, “Aynı KOBİ modelini Tacikistan’a uyarlamak için DEİK/Türkiye-Tacikistan İş Konseyi olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız ve KOSGEB ile birlikte çeşitli çalışmalar yürütüyoruz” diyerek sözlerini noktaladı.
