GİRAY DUDA
Kripto paralarla ilgili yasal düzenleme gereği uzun zamandan bu yana tartışılıyor ve çalışmalar yürütülüyordu. Hazırlanan taslak kısa süre önce yasalaşarak yürürlüğe girdi. Yeni yasa ile nasıl düzenlemelere gidildiğini, komisyon çalışmalarına sürekli katılan KPMG Fintech Lideri Sinem Cantürk’e sorduk.
- Sayın Sinem Cantürk, Kripto paralarla ilgili yasal düzenlemeleri kapsayan "Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" yayınlandı. Yeni kripto varlık düzenlemelerinin temel amacı nedir? Siz kanunun hazırlık çalışmalarına katıldınız. Yayınlanan mevzuatı genel olarak değerlendirir misiniz?
- Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında yayınlanan kripto para düzenlemelerinin temel amacı, kripto varlık piyasasında şeffaflık ve güvenliği artırmak, yatırımcıları korumak ve sektördeki belirsizlikleri gidermektir.
Bu kanun, kripto varlık hizmet sağlayıcıları kapsamına giren faaliyetleri tanımlamak ve düzenlemenin yanı sıra piyasanın daha denetimli ve güvenli bir ortamda işlemesini sağlamayı hedefliyor.
Kanunun hazırlanmasında yer almak, bu çerçevede kapsamlı düzenlemeler yapılması için bize kritik fırsatlar sundu. Yaklaşık 2 yıldır sektörün içerisinde faaliyet gösteren müşterilerimizin beklentilerini anlamak, hem düzenlemelerin sektör dinamiklerine göre şekillenmesini sağlamayı hem de regülatörlerin bakış açılarını anlamamızı kolaylaştırdı.
Bu süreçte, ülkemizin kripto varlık piyasasının güvenilirliğini ve şeffaflığını artırmaya yönelik önemli adımlar atıldığını düşünüyorum.
AB MEVZUATI İLE PARALEL
- ‘Kripto Para Kanunu’nu, dünyadaki diğer kanun ve düzenlemelerle karşılaştırırsanız neler söylemek istersiniz?
- SPK’nın yeni kripto para kanunu ve çıkmasını beklediğimiz ikincil düzenlemelerin, sektörü doğru noktalarda regüle ederek, özellikle Avrupa Birliği ülkelerindeki düzenlemelerle paralellik gösterdiğini düşünüyorum.
Türkiye, dünyadaki diğer düzenlemeler ile kıyaslandığında oldukça kapsamlı bir yaklaşım sergileyerek hem yerel hem de uluslararası platformların faaliyetlerini düzenlemeyi ve denetlemeyi hedefliyor.
ABD ve Japonya gibi ülkelerde de benzer düzenlemeler mevcut. Ancak Türkiye’nin yaklaşımı, sektörde faaliyet gösteren tüm platformların lisans almasını zorunlu kılması ve bilgi sistemleri denetimlerini şart koşmasıyla dikkat çekiyor. Bunun, özellikle yatırımcıların korunması ve piyasanın güvenli bir şekilde işlemesi açısından oldukça önemli bir adım olduğu görüşündeyim.
HİZMET SAĞLAYICILARA İZİN VE KRİTERLER GELDİ
- Bu kanun, kripto varlık hizmet sağlayıcıları için hangi yeni düzenlemeleri getiriyor?
- Bu kanunla birlikte kripto varlık hizmet sağlayıcılarının kurulabilmesi ve faaliyete geçebilmesi için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK) izin alınması zorunlu hale getirildi. Ayrıca, bu hizmet sağlayıcıların bilgi sistemleri, teknolojik altyapıları ve sermaye yeterliliklerine ilişkin detayları ikincil düzenlemelerle birlikte belirlenecek olan kriterler getiriliyor. Yöneticiler, ortaklar ve diğer ilgili kişiler için belirli nitelikler ve şartlar aranmakta olup, bu kişilerin kripto varlık hizmet sağlayıcılarda faaliyet gösterebilmesi için SPK tarafından onaylanması gerekiyor.
“LİSANS ZORUNLULUĞU ÖNEMLİ BİR ADIM”
- Kripto para borsalarının lisans alması zorunluluğu hakkında ne düşünüyorsunuz?
- Kripto para borsalarının lisans almasının zorunlu hale getirilmesinin, piyasadaki dolandırıcılık ve güvenlik sorunlarını minimize etmek amacıyla atılan önemli bir adım olduğunu düşünüyorum. Bu düzenleme, kripto varlık piyasasının daha düzenli ve güvenli bir yapıya kavuşmasını sağlayacak. Lisans alma zorunluluğu, yatırımcı haklarının korunması açısından da kritik bir öneme sahip. Böylece, sadece güvenilir ve sermaye yeterliliğine sahip borsalar faaliyet gösterebilecek, bu da piyasanın genel güvenliğini artıracak ve dijital varlıklar dünyasına bakış olumlu yönde gelişecek.
“CÜZDAN VE FONLARA EL KONULAMAYACAK”
- Yasanın yatırımcıları koruma amacıyla getirdiği önlemler nelerdir? Cüzdan ve fonlara ilişkin kayıtlarda hangi esaslar aranacak?
- Yasa, yatırımcıları korumak amacıyla kripto varlık hizmet sağlayıcılarının sorumluluklarını artırarak, müşterilerin cüzdan ve fonlarının güvenliğini ön planda tutuyor. Müşterilere ait kripto varlıklar ve nakit fonlar, hizmet sağlayıcıların mal varlığından ayrı tutulacak ve bunlara el konulamayacak.
Ayrıca, Kanun ile birlikte, cüzdan ve fon kayıtlarının güvenli, erişilebilir ve takip edilebilir şekilde tutulması zorunlu kılındı.
SORUMLULUK HİZMET SAĞLAYICILARDA
- Yükümlülüklerin yerine getirilememesinden kim sorumlu olacak?
Kanun net bir şekilde, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının hukuka aykırı faaliyetleri ve yükümlülüklerini yerine getirememeleri durumunda, öncelikle hizmet sağlayıcılarını sorumlu tutuyor. Eğer zararın tazmini mümkün olmazsa, hizmet sağlayıcıların yöneticileri ve ilgili çalışanları kusurları oranında sorumlu kabul edileceği belirtiliyor.
Bu, hem hizmet sağlayıcıların hem de yöneticilerin ciddi sorumluluklar altına girdiği anlamına geliyor. Sektördeki güvenin korunması için bu tür düzenlemelerin kritik öneme sahip olduğunu düşünüyorum.
“HENÜZ VERGİ DÜZENLEMESİ YOK”
- Kripto varlıkların vergilendirilmesi konusunda ne gibi düzenlemeler yapıldı?
Kripto varlıkların alım satımından ya da saklanmasından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik herhangi bir düzenleme henüz bulunmuyor. Bu muhtemel düzenlemelerin ikincil düzenlemelere paralel olacak şekilde yayınlanması mümkün olabilecektir.
Ancak yeni yasa, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının gelirlerinin yüzde birini Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve TÜBİTAK’a aktarmalarını zorunlu kılarak, vergilendirme konusunda farklı bir yaklaşım getiriyor. Bu fonlar, kripto varlık piyasasının denetlenmesi ve ilgili teknolojilerin geliştirilmesi amacıyla kullanılacaktır.
YURT DIŞI PLATFORMLARA KISITLAMALAR
- Yurt dışı platformların Türkiye'de faaliyet göstermesi yasaklandı. Bu kararın sektöre etkileri neler olabilir?
- Aslında yurt dışı platformların Türkiye'de faaliyet göstermesi yasaklanmadı; ancak, söz konusu platformların Türkiye'deki kullanıcıları hedef alacak şekilde pazarlama ve tanıtım faaliyetlerinde bulunmaları yasaklandı. Bu düzenlemenin, Türkiye'deki yatırımcıların korunması ve yerel piyasaların daha sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlamak amacıyla getirildiğini düşünüyorum.
Yurt dışı platformlar, Türk yatırımcılara doğrudan ulaşamayacakları için bu durum yerli platformların rekabet gücünü arttıracaktır. Ancak, bu düzenlemenin, uluslararası yatırımcıların Türkiye pazarına erişiminde zorluklar yaratabileceği ve sektörün küresel entegrasyonunu sınırlayabileceğini düşünüyorum.
“ATM YASAĞI KARA PARA ENDİŞESİYLE GELDİ”
- Kripto para ATM'lerinin yasaklanması hakkında ne düşünüyorsunuz?
Kripto para ATM'lerinin yasaklanması, kripto paralarla ilgili kara para aklama ve Müşterini Tanı (KYC) prosedürleri konusunda yaşanan endişeler nedeniyle önem kazandı. Bu ATM'ler, nakit sahiplerinin kimlik doğrulaması olmadan kripto paralara erişimini kolaylaştırıyor, bu da yasa dışı işlemlerin artmasına zemin hazırlayabiliyor. Benzer bir yasağın 2022 yılında İngiltere'de de uygulandığını görüyoruz; İngiltere Mali Davranış Otoritesi (FCA), ülkedeki tüm Bitcoin ATM'lerinin kapatılmasını ve operasyonlarını durdurmayan ATM sağlayıcılarına yaptırımlar uygulanacağını belirtmişti. Bitcoin ATM'leri, kara para aklamayı kolaylaştırabileceği endişesiyle birçok ülkede sıkı denetim altına alınıyor, bu da Türkiye'deki yasağın küresel bir eğilimin parçası olduğunu gösteriyor.
“SIKI VE PERİYODİK DENETİM FAYDA SAĞLAYACAK”
- Yeni düzenlemeler, kripto para piyasasında şeffaflığı ve güvenliği nasıl artıracak?
- Yeni düzenlemeler, kripto para piyasasında şeffaflığı ve güvenliği artırmak amacıyla hizmet sağlayıcıların daha sıkı kontrol edilmesi ve periyodik olarak denetim altına alınmasını sağlayacak. Lisans zorunluluğu, bilgi sistemleri denetimleri ve cüzdan fonlarının ayrı tutulması gibi önlemler, piyasada güven ortamının oluşmasına katkıda bulunacak diye düşünüyorum. Ayrıca düzenlemeler ile birlikte, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının şeffaf raporlama yapması ve müşterilerine karşı sorumluluklarını yerine getirmesi zorunlu hale getirildi. Bu düzenlemeler diğer her sektörde olduğu gibi, piyasanın daha güvenilir ve istikrarlı bir yapıya kavuşmasını sağlayacaktır.
“TÜRKİYE BÖLGESEL BİR KRİPTO VARLIK MERKEZİ OLABİLİR”
- Bu kanunun Türkiye'deki kripto para ekosistemine uzun vadeli etkileri neler olabilir?
- Bu kanun, Türkiye’deki kripto para ekosistemine uzun vadede güvenilirlik kazandıracak ve uluslararası standartlarla uyumlu bir düzenleyici çerçeve oluşturacaktır. Yatırımcılar için daha güvenli bir ortam yaratılması, sektörün sürdürülebilir şekilde büyümesine katkı sağlayacaktır.
Ayrıca, yerli ve yabancı yatırımcıların güvenini kazanarak, Türkiye’yi bölgesel bir kripto varlık merkezi haline getirme potansiyeli taşımaktadır.
Bu düzenlemelerin, sektörde yenilikçi çözümlerin ve yeni iş modellerinin geliştirilmesine olanak tanıyacağı görüşündeyim.
GAYRİ MADDİ VARLIK TANIMININ ANLAMI
- Kripto varlıkların "gayri maddi varlık" olarak tanımlanması ne anlama geliyor?
- Kripto varlıkların "gayri maddi varlık" olarak tanımlanması, bu varlıkların dijital ortamda oluşturulup saklanabilen ve belirli bir değeri veya hakkı ifade eden varlıklar olarak kabul edilmesi anlamına geliyor.
Bu tanım, kripto varlıkların mülkiyet ve transferine ilişkin yasal bir zemin oluşturarak, hukuki olarak daha net bir şekilde ele alınmasını sağlıyor.
Böylece, kripto varlıkların diğer maddi olmayan varlıklar gibi çeşitli işlemlere ve hukuki süreçlere konu olması mümkün hale geliyor
