Öne Çıkanlar KPMG TÜRKİYE Sinem Cantürk Schulman Plastik ÇOSB Prof. Dr. Taner Berksoy ÇOSB 3 BİN FİDAN DİKTİ Dijital korsanlığın maliyeti 400 milyar dolar

NFT’lerde ‘altına hücum’ dönemi geride kaldı

GİRAY DUDA

Birkaç yıl içinde ortaya çıkıp yüksek fiyatlarla satılan bir piyasa oluşturunca tüm dikkatleri üstüne çeken ve pek çok kişinin hakkında az şey bildiği NFT’leri, teknoloji yazarı ve ELYT.net kurucu ortağı Ahmet Usta ile konuştuk.

- Sayın Usta, siz NFT konusunun en donanımlı, en büyük uzmanlardan birisiniz. İsterseniz en başından başlayalım. NFT nedir? NFT bir kripto para cinsi olarak mı değerlendiriliyor?

- Bu soruya böyle biraz geriden alarak cevap vereceğim. Önce basitçe blockchain'in ne olduğunu söyleyeceğim. Blockchain'in ne olduğunu anlamadan bu blockchain ağları üzerinde yaratılan varlıkları, o varlıkların parasal değerini anlamak maalesef mümkün olmuyor ya da hatalı oluyor.

Blockchain dediğimiz teknoloji 2008 yılında, daha kimliğini gizemini korumaya devam eden, Satoshi Nakamoto adlı kişi ya da grup tarafından kavramsallaştırıldı. Bir makaleyle ortaya çıkan bir teknoloji temelinde çok basit bir şey yapıyor. Bu teknoloji herhangi bir merkezi yönetişim sistemine ya da yönetim unsuruna ihtiyaç duymaksızın katılımcıların arasında silinemez ve değiştirilemez veri kayıtları yapmayı mümkün kılan bir teknoloji. Evet aslında söylerken çok basit ama belki 30-40 yıl geriye gidiyor bunun hikayesi. Şifreleme bilimiyle, bilgisayar bilimiyle alakalı çalışanlar bu problemi çözmeye çalışmışlar ama bunu 2008’de bu gizemli kişi kimse o çözmüş. Aslında yeni bir teknoloji yaratmıyor. Var olan teknolojileri alıp kullanarak bunu yapıyor. Ama bu hani bazen legoda bir şey görürsünüz. Lego parçalarıyla instagramda şurada burada görüp de dersiniz ki adamlar nasıl hayal edip bunu böyle yapmış? Aynen öyle izah edilebilir.

KAFAMA GÖRE DEĞİŞİKLİK YAPAYIM DİYEMİYORSUNUZ

Yani çok basit matematiksel yaklaşımları alıyor, bu sistem merkezi bir yapıya ihtiyaç duymuyor ve baştan belirlenen kurallarla veri kaydı oluşturabiliyor. Yani siz şunu diyemiyorsunuz, ben buraya kafama göre bir şey yapayım, kafama göre bir şey yazayım. Kafama göre içerideki bir şeyi değiştireyim. Bunu da diyemiyorsunuz. Dolayısıyla merkezi bir denetim mekanizması da olmadığı için bu katılımcılar arasında yapılacak iş neyse hizmet edeceği alan neyse bir güven unsuru oluşmasını sağlıyor. Bir güven protokolü gibi çalışıyor.

Blockchain ağlarının üzerinde yaratılan dijital varlıklar da dijital kayıtlar da kripto varlıklar. Evet buradaki kripto ifadesi şifreleme biliminin unsurlarıyla yaklaşımları kullanılarak yaratılmasından kaynaklanıyor. Bu varlıklar sınırlı miktarda olabilir. Yani rakamların sayısı sınırlandırılabilir. Mesela bitcoin ağında 21 milyon adet bitcoin yaratılabilmektedir. Avalanche (AVAX) ağını duymuşsunuzdur. Onun üzerinde, varlıklar 720 milyon adetle sınırlıdır.

KRİPTO VARLIKLARI ÇALMAK MÜMKÜN DEĞİL

- Dijital dünya, sanal dünya deyince akla aynı zamanda sanal korsanlık geliyor. Bu kripto varlıkların, sahiplerinin elinden çalınması sözkonusu oluyor mu?

- Bu dijital varlıkları kullanıcılarına sahiplendirebiliyorsunuz. Siz sahiplendirdiğiniz zaman, sizden başka birisinin bunu dışarıdan bir güçle elinizden o varlıkları alması da mümkün değil. Evet ama kişi tabi bunların kontrolünü elinde tutamazsa, şifre alanlarını çaldırırsa veya kaybederse o zaman o varlıklara erişimini kaybedebilir. Ama dışarıdan böyle bir deneme yanılmayla ya da hacking tarzı bir yöntemle bu şifreyi ele geçirmek mümkün değil. Dolayısıyla bu şifre sayesinde de varlığın sahipliği başkalarına transfer edilebiliyor.

Şimdi bu varlıklar kripto varlık. Gelecekte bunu daha fazla insan para verip satın almak isterse bunun değeri artar. Neden? Arz-talep meselesi. Çünkü o kripto varlığın sayısı az. Böylece ortaya kripto para kavramı çıkıyor. Yani varlıklara oluşan talep sebebiyle insanların ödemeye hazır olduğu bedel ve bu varlıklardan haberdar olan insan sayısının artması. Bu varlıkların ekonomik sistemin içerisine entegre olması. Bu varlıkların bir takım işlemlere aracılık için kullanılması. Mesela Ripple diye bir iletişim protokolü var. Uluslararası para transferlerinde bankaların birbirlerine daha hızlı mesaj göndermesi, mutabakat yapmasını kolaylaştırıyor. Kripto varlıkların değeri bir çok nedenden dolayı artıyor ya da insanlar ilgilerini kaybettikleri zaman, devletler bunlara karşı bir duruş sergiledikleri zaman azalıyor.

NİTELİKLİ FİKRİ TAPU (NFT)

- NFT sözcüğünün Türkçe olarak da aynı kısaltma ile kullanılması mümkün oldu değil mi?

- Kripto dilinde, NFT, ‘non fungible token’ kelimelerinin kısaltılmışı. Türkçeye “değiştirilemez token” veya “değiştirilmesi mümkün olmayan para” diye çevrilebiliyor. Bizim Dijital Dönüşüm Ofisi’nin internet üzerinden twitter'da attığı bir tweete gelen cevaplardan biri mükemmel oturdu. Nitelikli Fikri Tapu diye ifade edildi. Sonuçta Türkçe kısaltması da NFT oluyor.

Evet, işte tapu dedik ya tabii buradan geliyor. Ruhsat gibi işlev görmesini, bir tapu gibi işlev görmesini sağlıyor. Aynen arabanızın ruhsatı gibi ya da işte evinizin tapusu gibi ya da pasaportunuz gibi. Yani bütün pasaport defterleri birbiriyle aynı ama içerisinde sizin adınızı, soyadınızı, TC kimlik numaranızı bir takım bilgileri yazınca artık o sizin pasaportunuz oluyor. Bir temsiliyet makamına indirilmesini, bu temsiliyet makamının da bir blockchain ağı üzerinde yaratılmasını ve bunun da sahiplendirilebilmesini sağlayan Türkçe'ye çevrilmiş halini o yüzden çok başarılı buluyorum. Nitelikli bir fikri tapu gibi işlevsellik gösteren dijital varlıklardır. O zaman Türkçesini de NFT şeklinde kullanabiliyoruz yani.

KRİPTO PUNKSLAR

- Şunu sormak istiyorum. Yani NFT’ler benim bakıp gördüğüm kadarıyla sınırsız alanda, sınırsız materyallerden kaynaklanan, işte yani bir karikatür, bir resim, bir fotoğraf, bir internet sayfası, ne bileyim çizgi, bir tweet veya bir öykü gibi varlıklar. Çok fazla özel olan şeyler galiba, değil mi?

- Biraz önce anlattığım yöntemden yola çıkarak bunu nerede ve nasıl kullanmak istiyorsanız öyle kullanabilirsiniz. Yani buna koyun fotoğrafları koyarsınız, evet olur. Dediğiniz gibi bu fotoğraf olabilir, resim olabilir, video olabilir, internet sayfası olabilir. İlk ortaya çıkışı şöyle oluyor, blockchain ağlarının üzerinde. Birtakım görsel çizimleri temsil etmek için böyle birtakım girişimciler tarafından yaratılmış, işte ilk ortaya çıkan şeylerden bir tanesi ethereum ağı üzerinde çıkmış olan bir kolleksiyon. Bunlara kripto punks deniyor. 10.000 tane piksellerden oluşan farklı farklı kafalar. İşte böyle şey, yani eski 1980’li yıllardaki oyun karakterlerinin kafaları gibi düşünebilirsiniz. Kiminin sakalı var, kiminin gözlüğü var, kiminin küpesi var. Kimisinin kafası da zenci gibi siyah, kimisi açık tenli asyalı, kimisi yeşil renkli filan ama hiçbiri birbiriyle aynı değil. 10.000 tane varlık, hepsi birbirinden farklı. Bunu yapmışlar. Ve bunu bedava tutmuşlar. O zaman bundan haberi olanlar gitmiş almış. 10.000 adetle sınırlı olduğu için, yani bunların kopyası çıkartılamadığı için. Evet, o yüzden o tekilliği, orjinalliği ifade ediyor. Dolayısıyla bir kopyası çıkartılamadığı için insanlar bunlara milyonlarca dolar değer biçtiler. Yani birkaç yıl öncesine kadar böyle çok yüksek değerlerle alıp satıyorlardı.

İLGİ OLURSA NFT DEĞERLİ OLUR

- Evet onu da konuşacağız. Yani tweetler bile NFT olabiliyor. ABD eski Başkanı Donald Trump’ın attığı son tweet ya da başkanlığa geldiğinde attığı ilk tweet gibi biraz özelliği olan şeyler aranıyor galiba, değil mi?

- Bu tabii ki bir özelliği varsa bunun biçilen değerin yüksek olacağı, bunun değerini arttıracağı kesin. Öte yandan, nasıl ifade edelim, elinize bir kağıt alıp üzerine işte bir çöp adam çizip fotoğrafını çekip bunu da NFT yapalım diyebilirsiniz. Kimse sizi engelleyemez. Tabi insanlar buna ilgi göstermiyorsa buna bir değer biçmiyorsa değersiz bir NFT olur. Van Gogh'un bir tablosunu çatı katında bulmuş, değer vermemiş atmış bir köşeye. Öbür adam da işte muzu duvara bantlanmış değerli sayılmış. Gerçek hayatta çok değerli, önemli olabilecek bir şey değersiz gibi de addedilebilir. Başka bir şey de çok değerli gibi görülebilir. O, insanların algısıyla alakalı bir şey.

NFT’NİN GERÇEK DÜNYADA MUTLAKA KARŞILIĞI YOK

- Bu durumda şunlar aklıma geldi mesela. Sahaflarda toplanan kartpostallar fotoğraflar, efemeralar, belgeler vesaire. Sanki bunlar NFT açısından uygun şeyler, malzemelermiş gibi geldi. Eski, az bulunur, çoğu tek, yani klasik antika hem belge hem de diğer malzemeler sanki bu NFT dünyasında daha öne çıkacak, daha çok para edecek şeyler mi diye düşündüm. Siz ne diyorsunuz?

- Şimdi şöyle bir bakıma evet dediğiniz doğru. Bir bakıma da hayır. Eğer siz gerçek dünyadaki bir fiziksel varlığı, dijital dünyadaki bir aidiyet ruhsatıyla ilişkilendirirseniz ve dijital dünyada bulursak o sahip olan kişinin de gerçek dünyadaki esere ya da şeye de sahip olması söz konusuysa, o zaman bu dijital varlıktır. Gerçek varlığa sahip olabildiği için o kişiye bir değer ifade eder.

Dijitalleşmenin getirdiği kolaylık da şudur. İşte bunu mesela Amerika'daki birine çok kolay satabilirsiniz. Yani pat diye o kişiye transfer edilebilir. Ama fiziksel ürünü de göndermek lazım. Şimdi o fiziksel ürünü göndermek işin gerçek dünyadaki karşılığıdır. Bu olabilir, mantıklı. Ama bundan daha ziyade biz NFT’lerin daha değerli oldukları ya da daha fazla kullanım alanı buldukları dijital dünyayı görüyoruz. Yani gerçek fiziksel dünyada illa karşılığı yok.

O insan gelecekte o tablonun ya da o eserin değeri artarsa ellerindekini satarak buradan kar ve gelir elde edilir. Aynı bir şirketin hisse senedi gibi düşünebilirsiniz. Evet, yani dijitalde böyle bir temsiliyet ve aidiyet makamında bize imkan sağladığı için zaman içerisinde bunları böyle hisse senedi gibi ya da benzeri şekillerde değerlendirebileceğimiz modeller de ortaya çıkıyor.

TELİF SÖZLEŞMELERİ FARKLI OLABİLİR

- Peki demin söylediğiniz o karikatürist karikatürü çizdi. NFT oldu ve daha sonra bunu birisi satın aldı. Çizilen kağıt üstündeki karikatür bunu satın alan kişiye mi ait oluyor? Artık onun o kağıt olarak diğerine iletilmesi mi gönderilmesi mi gerekiyor?

- Eğer karikatürist, ben bu kağıdı vermeyeceğim, diyorsa vermeyebilir. Çünkü zaten dijitale aktarılmıştır. Bir paket için aynı şeyi söyleyemezsiniz ya da işte plastik sanatlar için aynı şeyi söyleyemem. Yani 2 boyutlu çizimler için bu gerçekleştirilebilir.

Değerli NFT’lerde farklı farklı telif sözleşmeleri yapılıyor. Bu ne demek? Mesela karikatürist diyebilir ki ben orijinal eserime sahip olma hakkını sana veriyorum ama buna sadece kendin sahip olacaksın. Yani satabilirsin. Ticari izinler, örneğin bu karikatürü bir tişörtün üstüne basıp tişörtü satma hakkı gibi hakları vermeyebilir. Onu yaratan sanatçı hangi hakları verdiğine dair bir sözleşme imzalar. Bu sözleşme hukuki olarak da tesis edilebilir. Hukuki bir süreç, yasal bir süreç olmadan NFT üretilme aşamasında sözel olarak da belirlenebilir. Yani sadece ilgili varlığa sahip olma hakkını verir. Ticari hakları barındırmaz diye de ifade edilebilir. O kişi o karikatür kendisinde kaldığı durumda yeni bir NFT oluşturamaz.

SİZİN NFT’NİZ ORİJİNAL Mİ?

- Kimileri için yüksek bedeller ödenen NFT’nin orijinal, gerçek olup olmadığı konusunda sorun yaşanıyor mu? Hani özellikle soygun filmlerine konu olan ünlü resimlerin gerçek olup olmadığını belirleyen uzmanlar gibi uzmanlar var mı?

- NFT’nin orijinalliğini doğrulayan uzmanlar da olabiliyor. Bu uzmanların gelip inceleme yapıp, gerçeği budur veya bu değildir demesi gibi bir durum yaşanıyor. Sizin NFT doğru mu, gerçek mi değil mi diye ortaya koyuyor. İlk çıktığı seriyi ondan sonra zaman damgasını inceliyor.

HUKUKİ ALTYAPISI VAR MI?

- Bir şeyi daha sorayım. Siz hukuki konulardan söz ettiniz. Bu kripto, dijital dünyanın bu tür şeyleri konu alan hukuki altyapısı var mı? Mesela Türkiye'de var mı, Avrupa'da var mı? Dünyada nasıl? Anlaşmazlık mahkemeye gittiğinde kolayca çözümlenebiliyor mu?

- Maalesef hayır. Çünkü bu dijital varlıklarla ilgili özel olarak yazılmış kanunlar hala daha dünyanın birçok ülkesinde yok. Ancak telif hakkı dediğiniz konu, yüzlerce yıllık geçmişi olan bir konu. Dolayısıyla bu NFT’leri de telif hakkı kapsamında ele alan mahkeme kararları ve yaklaşımları var. Bu çerçevede yeni bir kanun yazmaya gerek yok.

NFT’lerin satışıyla ilgili yapılan sözleşmelerin ihlali durumunda ya da sanatçının bir eserinin hiç izin almadan NFT’ye dönüştürülüp satılması durumunda açılmış olan çeşitli davalar var. Dünya üzerinde de bu davalarla alakalı mahkemelerin aldığı ya da devam etmekte olan bir takım yaklaşımlar söz konusu. Dolayısıyla öyle çok başıboş bir dünya değil. Yani herkesin kafasına göre girip her şeyi yapması mümkün değil. Milyonlarca dolar para kazanılıyor bu dünyada. Bir unsurunda bunun hesabını vermek zorunda kalırsın.

AVRUPA’DA BIR KRIPTO YASASI GEÇTI

Diğer yandan kripto varlıklarla alakalı olarak dünyada işte Singapur gibi Avrupa Birliği gibi regülasyonların düzenlendiği yerler var. Örneğin Japonya’da çıkmış kanunlar var. Yürürlüğe girecek olan kanunlar var. Mesela Avrupa'da kripto yasası MiCA diye bir kanun geçti. Bu çok önemli bir düzenleme. Sadece NFT ile değil, Bütün bu kripto varlıkları, kripto paraları ilgilendiriyor. Burada hizmet gösteren şirketlerin nasıl faaliyet göstereceğine, nasıl çalışacağına dair çek geniş anlamda kapsamlı bir yasa. Kabul edildi ve 2024 yılı Şubat ayı başında yürürlüğe girecek. Türkiye'de bu konuya ilişkin çeşitli çalışmalar yapıldı ama daha çok kripto para borsalarının mesaileri düzenlendi. Henüz kanun meclise gelip geçmedi. Amerika'da bazı çalışmalar var, Kanada'da var. Yani dünyanın çeşitli yerlerinde çeşitli çalışmalar var. O da şu anda tam hazır olarak ortada bir şey yok gibi gözüküyor. Sonunda bir sanat eseri ve telif hakkından bahsettiğimiz için var olan kanunlar bu çerçevedeki anlaşmazlıkları çözümlemek için yeterli bir zemin oluşturuyor.

ALTINA HÜCUM DÖNEMİ GİBİYDİ

- NFT’lere yönelik ilginin en önemli nedeni de sizin biraz önce söylediğiniz gibi kimi NFT’lerin 10 milyonlarca dolara satılmış olması değil mi bu? Bu yoğun ilgi devam ediyor mu ve bu yüksek rakamlar da ödeniyor mu?

- NFT dünyasında 2020 yılında bir hareketlenme başladı, 2021’de yükseldi. 2022’nin ilk yarısında da sona erdi. Yani sona erdi derken çok daraldı. Burada durum budur. Bahsettiğim dönemde 25-30 milyar dolarlık işlem hacimlerine ulaştı. Bir nefeste piyasası oluştu ama bu piyasa oluşurken aklınıza gelebilecek her türlü şey alınıp satıldı. 5 binlik, 10 binlik serilerdeki maymunlardan tutun, uzaylılara taş fotoğraflarından, ünlü ressamların telif hakları alınmış eserlerine kadar envai çeşit şey yapıldı.

O dönemdeki ilgi biraz ‘altına hücum’ gibiydi. Yeni bir şey çıkmış ve çok popüler olmuş. Buna 1 TL koyuyormuşsun ve yarın 10 liraya satıyormuşsun. Evet, insanlar NFT’leri sanatsal ya da teknolojik değerinden ziyade bir yatırım aracı olarak gördüler. Biz bunu bir liraya alalım, 10 liraya satalım kafasıyla hücum ettiler. Kripto paralarda olduğu gibi aynen. Önceki döneme biraz yakın sürüyor. Bakın aynısıdır demiyorum, aynısıdır demek hatalı olur, yakın duruyor. Çünkü içeriği de bu NFT’lerin sayısı da sınırlı. O 300 tane şeyi alabilecek insanın sayısı sınırlı zaten. Geldiler aldılar, evet. Dalgayı kaçıranlar daha çok para teklif ederek almak istiyorlar. 300 tane var. Bu çok sınırlı. Bu talep devam ettikçe fiyat yükseliyor. Ama bir noktada talep durunca fiyat sabitleşiyor. Fiyat sabitleştikten sonra, içeridekiler, biz bunu kar etmek için aldık, fiyat durdu, yükselmiyor, hemen satalım diyorlar. Hemen kar realizasyonu yapıyorlar ve başlıyorlar satmaya.

FİYATLAR ÇAKILDI

Birçok NFT serisinde fiyatlar böyle çakıldı gitti. Evet, yani milyonlarca dolara satılan varlıkların değeri bugün binlerce ya da yüzlerce dolara düştü. Ya da işte ne bileyim, yüzlerce dolara satılan şeyler bugün 5 para etmiyorlar. Evet, şöyle bir kişisel örnek vereyim. Benim NFT tabanlı bir oyundan yengeçlerim vardı, para verip almamıştım çok şükür. Onlar bana hediye olarak gelmişlerdi. Bir ara o yengeçlerin piyasa bedeli 20 – 30 bin dolardı. Yani o anda bu yengeçlere 20-30 bin dolar para vermeye hazır insanlar vardı. Evet ben satmadım, dursun nasılsa para vermedim, dedim. Şu anda satsam 30 dolar etmiyorlar. Evet, binde biri. NFT piyasası için böyle bir durum söz konusu oldu.

Ama NFT teknolojisi sadece insanlar talep yarattığı için değerlidir demek doğru değildir. Ayağı yere basan birçok iş modeli için kullanılabilir. Bunlar işte belirli etkinliklere katıldığında hatıra olarak verilen NFT’ler ya da işte sizin dijital kimliklerinizin NFT’leştirilmesi, dijital oyunların içindeki karakterlerin, eşyaların NFT’leştirilmesi, müzedeki eserlerin NFT’ye dönüştürülüp müzelerin gelir elde etmesi gibi modeller olabilir. Tiyatro biletleri gibi sinema biletleri gibi etkinlik biletleri gibi yapıların NFT’ye dönüştürülmesi mümkün olabilir.

İŞİN KÖPÜĞÜ GİTTİ

Sonuçta işin köpüğü gitti. Daha ayağı yere basan, daha ciddiyetini koruyan modeller içerisinde ilerleme olduğunu görüyoruz. Biz bizim de mesela bir şirketimiz var. Bizde sadakat sistemlerindeki puanlar yerine işte onların nadir kartlarla görsellerle sağlandığı bir sadakat sisteminiz var. Dolayısıyla bunlar şimdi yavaş yavaş kendini göstermeye başlıyor. Mesela Amerika'daki Starbucks'ta 5 kahve içiyorsunuz, bir kahveyi bedavaya veriyorlar. Bunu NFT ile yapmaya başladılar. Yani siz sürekli müşteriyseniz size NFT veriyorlar. Evet satın alıyorsunuz. NFT’yi ve o elinizde durduğu süre boyunca mesela işte bilmem ne şartını bedavaya veriyor. Küçük boy kahve alıyorsunuz, onu büyük boya bedava yükseltiyor. Bu modellerin artacağını düşünüyoruz.

NEREDEN, NASIL BAŞLAMALI?

- Anlaşıldığı kadarıyla sizin söylediklerinizden de yola çıkarak bir NFT sözlüğü oluşmuş, ayrı bir dili var gibi gözüküyor. Yani birkaç yüz kelimelik ayrı ve yeni sözcük dizisi var. Şunu sorayım, ben bir ressamım, birçok resim yapıyorum, hala yapmaya devam ediyorum ve bunları NFT’ye çevirip satmak istiyorum. Piyasaya sunmak istiyorum. Nasıl, nerede ne yapmam gerekiyor, nasıl başlayacağım?

- Başlamanın yolu kolay. Bugün internet üzerinde aynı sahibinden.com gibi ya da işte Ebay gibi NFT’lerin alınıp satıldığı ya da üretilebildiği platformlar var. Mesela Opensea gibi. Web adresi, www.Opensea.io. Burası dünyanın en büyük NFT pazar yeri. Hesabınızı oluşturduktan sonra ben bir NFT yaratmak istiyorum, diyorsunuz. Evet işte nasıl ne ne yapacaksanız, yani neyi yapmak istiyorsanız şu görseli veya bu video dosyasını yüklüyorsunuz. Adını yazıyorsunuz, açıklamasını yazıyorsunuz. Nitelikleri varsa, işte mesela bu bir tablo olsun. Yapım tarihi işte bilmem hangi sanatçının adı gibi özelliklerini giriyoruz.

BU DÜNYANIN AYRI DİNAMİKLERİ VAR

- Yani tablonun dijital fotoğrafını çekip burada giriş yapıyoruz, öyle mi?

- Aynen öyle. Açıklamaya şunu da yazabilirsiniz. Bu tabloyu satın alana elinde tutana orijinalini de göndereceğim, diyebilirsiniz. Evet, dünyanın her yerine güvenilir şekilde göndereceğim. Sonra satışa koyuyorsunuz. Ondan sonra yarat düğmesine basıyorsunuz, yaratılıyor. Yarattıktan sonra da satışa koyuyorsunuz. Fiyatı ne kadar? Varlık dünyasına girdiniz. Oranın Ethereum gibi farklı farklı para birimleri var. Ethereum karşılığı olarak fiyat koyuyorsunuz. Birisi de gelir beğenirse bunu alıyor. Platform aradaki işlemden bir komisyon kesiyor. NFT otomatik olarak o kişiye transfer oluyor. Siz varlığın bir fiziksel kopyasını gönderme sözü de verdiyseniz kargoyla yolluyorsunuz.

Sizin bir kripto cüzdana ihtiyacınız var. Satıldığı zaman size kripto ödeme bu şekilde yapılabiliyor. Evet, bu dünyanın biraz böyle kendine has dinamikleri var. Bu dinamikleri bilmeniz lazım ama bunu bunları bildikten sonra NFT’ye dönüştürmek çok zor bir şey değil. Yani girdiğiniz zaman o sitede pat pat yapıyorsunuz. Youtube'a girin bakın size bilgi veren yüzlerce video var.

Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

banner116

banner115

banner114

banner111

banner110