Yapay Zeka Nedir? İnsan zekası benzeri yapay Nöron işlevliği bulunan yazılımların derin öğrenme ve hesaplama yapabilen, karar verme yetisi kazandırılmış işlemcilerin bağımsız teknoloji ve bilim alanı diye adlandırmak gerekir.
Yapay Zekanın Açılımı nedir? AIoT, "Artificial Intelligence of Things" Nesnelerin yapay zekası anlamına gelir ve yapay zeka (AI) ile nesnelerin interneti (IoT) teknolojilerinin birleşimini ifade eder. Bu birleşim, akıllı cihazların ve sistemlerin veri toplama, analiz etme ve karar verme yeteneklerini artırarak daha akıllı ve otonom hale gelmelerini sağlamıştır. Bu yeni kavram noral hesaplama, uygulanabilir algı ile nesnelerin işlemlerini verimli hale getirmek, İnsan/makine etkileşimlerinin veri yönetimiyle analitiğini sağlamak ve geliştirmek için yapay zekâ (AI) teknolojilerinin (IoT) altyapısı ile birleşimine olanak tanımlanır. (CPU İşlemci / Merkezi İşlem Birimi) seri işlemleri yürütme konusunda işlev gören, birkaç görevi sırayla işleyebilir yapıya sahip mikroişlemcilerdi. Yapay zekanın gelişmesinde önemli yeni sistemde yani (GPU) Grafik İşlem Birimi (Graphics Processing Unit) CPU grafikleri ve görselleri işlemek için özel olarak tasarlanmış bir donanım parçası, tamamını yapabilir yapıda iken, GPU'lar yapay zeka ya Yapay Nöron özellikler kazandırılarak derin öğrenme, çapraz olasılıkların hesaplanması insan zekasının yapabildiği bazı özelliklerin kazandırılması ile çok sayıda vektörün bilgileri aynı anda işleyebilme yeteneği bu olasılıklardan çıkan sonuçları değerlendiren ayrıca paralel olarak işleyebilir özellikler kazandı. Senaryo yaratabilen ve uygulayabilecek yapıya sahip işlemcilerin karar verebilir olmasından bahsediyorum. Endüstri 4.0’a geçişimiz yapay zekanın sonucudur.
Yapay Zekanın Farkı nedir? Bir senaryo ile anlatmak gerekirse (loT) eski sisteminde internet bağlantınız ile buzdolabındaki yiyeceklerinizi uzaktan görme veya kontrol etme imkanı bulunmaktayken, (AloT) Akıllı yapay zekada gelinen yapıda, artık evinizdeki sanal asistanınıza akşam Türlü Yemeği yapmasını söylemeniz ile başlayan süreçte bu yemek için gerekenler malzemelerin mevcut buzdolabında olup olmadığı kontrol ediliyor, eksik var ise eksikler hakkında bilgilendirme yapıyor, sanal market alışveriş yetkisini kullanıp temini sağlıyor, otonom robot ile yapımı en uygun zamanlamaya yapılarak diyetinize uygun yemeğinizi sıcak bir şekilde yemenize olanak tanınıyor. Derin Öğrenme (Machine Learning) teknolojisi, modern yaşamın birçok yönünü güçlendirir, web aramalarından sosyal ağda içerik filtrelemeye e-ticaret web sitelerinde önerilerde bulunur, akıllı telefonlar nesneleri tanımlamak için makine öğrenme sistemleri kullanılır, resimlerde konuşmayı metne dönüştürür, haberleri, gönderileri eşleştirir veya kullanıcıların ilgi alanlarına sahip ürünleri seçer. Giderek artan bir şekilde, bu uygulamalar adı verilen bir teknik sınıfından yararlanmaktaydı, derin öğrenme. Geleneksel makine öğrenimi teknikleri sınırlıydı, doğal verileri ham haliyle işleyebilme, görüntü tanıma veya makine öğrenimi sistemi oluşturacak bir işlemci tasarlamak için dikkatli mühendislik ve alan uzmanlığı gerektiren, ham verileri (piksel değerleri gibi) dönüştüren gerçek yakın bir görüntünün uygun bir iç gösterime veya özellik vektörüne dönüştürülmesi genellikle bir sınıflandırıcı olan öğrenme alt sisteminin algılayabileceği veya girişteki kalıpları sınıflandıran Yapay Nöron oluşturmak, bir makinenin şunları yapmasına izin veren bir dizi yöntemdi. Ham verilerle beslenmek ve temsilleri otomatik olarak keşfetmek tespit veya sınıflandırma için gereklidir. Derin öğrenmenin en önemli yönü şudur, bu özellik katmanları insan mühendis tarafından tasarlanmamıştır. Derin öğrenme, sorunları çözmede büyük ilerlemeler kaydetmektedir. Keşfetmede çok iyi olduğu ortaya çıkmıştır. Derin öğrenmenin dünyada çok daha fazla başarıya sahip olacağını düşünüyorum.
Yapay Zekanın Tarihçesi: Matematikçi Alan Turing, yapay zeka çalışmalarında önemli bir figürdür. 1950'de yayınladığı makalede, bir bilgisayar insan gibi düşünebilir mi sorusunu ortaya atmış ve bu sorunun yanıtını aramıştır. Turing Testi, bir makinenin insan benzeri zeka sergileyip sergilemediğini belirlemek için önerilen bir test olarak bilinir. 1950'ler-1960'larda oyun oynama (örneğin, satranç) gibi temel problemleri çözen ilk yapay zeka programları geliştirilmiştir. Programcılar, sınırlı alanlarda otonom kararlar alabilen programlar üretmeye başlamışlardır. Güçlü bilgi işlem kaynaklarının kullanımı yapay zeka alanındaki ilerlemeleri hızlandırmıştır. 1990 yılları ve bugüne kadar derin öğrenme yöntemleri, özellikle görüntü ve ses tanıma, doğal dil işleme ve otonom araçlar gibi alanlarda büyük başarılar elde etmiştir. Yapay zeka, günümüzde birçok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır. Otomatik sürüş teknolojileri, kişisel asistanlar, sağlık alanında teşhis ve tedavi destek sistemleri, finansal tahminler ve daha birçok alanda yapay zeka uygulamaları geliştirilmektedir.
Amatör kullanıcıların Yapay Zeka ile ilk karşılaşmaları: Amatör kullanıcılar, kullandıkları bir çok uygulamanın altında yapay zeka olduğunu belki de farkında bile olmuyorlardır. Yapay zeka oyun endüstrisinde de geniş bir rol oynamaktadır. Otonom kullanım, Apple Siri, Alışveriş Siteleri, Google Asistan, sesli asistanları günlük yaşamda yaygın olarak kullanılmaktadır, bu asistanlar, sesli komutlarla (NLP) teknolojisi ile çeşitli görevleri yerine getirebilmektedirler. Örneğin döviz kur fark bilgisi, uçak kalkış zamanı vb. bilgi alma, zamanlayıcı ayarlama, bir çok işlemlerde network bağlantınız ile bu işlemleri kullanıcı bazında yapmaktayız. Bir makale veya tezin hazırlanması, matematik sorularında çözüm, statik hesaplamalar ve benzeri bir çok ihtiyaçlarınızı yapay zeka aracılığı ile yapmanız mümkün.
Profesyonel Yapay Zeka nasıl kullanılmaktadır? Yapay zekada, insanlık için olumlu olan yanları dışında olumsuz olabilecek bir çok senaryolar da düşünülmektedir. Kendini koruma veya tamamen bağımsız yapı kazanma olasılıklarda göz ardı edilmemelidir. Bir çok sektörde kullanılmasına rağmen yine halen tartışılan ve uluslar arası yapıda kritik sektörlerde tam manası ile kullanımına izin verilmemiştir. Süreçlerin verimli kullanılması, aksaklıkların önlenmesi veya aksiyon alınması, enerji tüketimin verimli kullanılması ve benzer birçok işlemleri kontrol etmelerini sağlar.
OpenAl nedir? 2015 yıllında Elon Musk, Sam Altman, Greg Brockman, Ilya Sutskever, Wojciech Zaremba ve John Schulman tarafından yapay zeka uygulamasının geliştirmek bu çalışmalarda önemli bir kuruluş olmak amacıyla kurulmuştur. OpenAI, yapay zeka alanında hem akademik dünyada hem de endüstride büyük bir etki yaratmış ve AI teknolojilerinin gelecekteki kullanımını şekillendirmede önemli bir rol oynamaktadır. OpenAI, yapay zeka ve makine öğrenimi alanlarında önemli araştırmalar yapmakta ve gelişmiş (AI) sistemleri geliştirmek öncülük etmektedir. Derin öğrenme, doğal dil işleme, takım çalışması ve güvenli Al gibi alanlarda öncü çalışmalar yürütmektedirler.
Ethical AI, OpenAI, etik yapay zeka gelişimi konusunda da öncü bir rol üstlenmiştir. AI teknolojilerinin toplumda nasıl kullanılması gerektiği konusunda tartışmalar açarak ve etik ilkeler oluşturarak bu alanda öncülük yapmış olduğu görülüyor. OpenAI'nin en bilinen çalışmalarından biri, GPT (Generative Pre-trained Transformer) adı verilen dil modelleridir. GPT-3, doğal dil işleme görevlerinde son derece başarılı sonuçlar veren, büyük ölçekli bir dil modelidir ve geniş bir uygulama yelpazesi bulunmaktadır. OpenAI'nin yatırımcıları arasında Elon Musk, Sam Altman, Microsoft gibi büyük teknoloji firmaları bulunmaktadır. Microsoft, OpenAI ile stratejik bir işbirliği yaparak GPT-3 ve diğer AI modellerini Azure platformunda sunmaktadır.
ChatCPT Nedir? Chatbot GPT’nin kısaltması olarak kullanılabilir. ChatCPT veya ChatGPT, insanlarla doğal dilde etkileşim kurabilen, metin tabanlı soruları anlayan ve mantıklı cevaplar verebilen bir yapay zeka sohbet botudur. Kullanıcılarla gerçek zamanlı sohbet yapabilir, soruları yanıtlayabilir ve belirli görevleri yerine getirebilir yapıdadır.
Yapay Zekadan Korkmak Gerekir mi? Korkutucu olasılıklar, insanlık tarafından çok konuşulan ve korkunç olabilecek senaryolar ve olasılıkları barındıran bir mesele olmasının en büyük nedeni bu çalışmaların şeffaf ve denetilir yapılmamasıdır. Bu konuda çalışma yapan şirketlerin, teknolojilerinin çalınma kopyalanma risklerine karşı çalışmaları çok gizli yapmaları, denetlenebilir olabilmeleri için tüm devletlerin ortak bir konsorsiyum ile yapay zeka gelişimleri ve uygulamaları ile ilgili ortak bir uluslar arası yasa konulmaz ise, yapay zekanın rekabet kaldırıp kendini hakim kılmak adına neler yapabileceğini düşündükçe irkiliyor insan. Rekabet riski dışında kişi verilerinin ifşa olması, büyük miktarda veriyi analiz edip kullanır veriler genellikle kişisel ve hassas bilgiler içereceğinden veri güvenliği ihlalleri veya kötü niyetli kullanımlar, bireylerin gizliliğini tehlikeye atabilir ve güvenlik riskleri oluşturabilir, canlıların yaşam hakkının sağlanamaması, yaşanabilecek savaşlarda yapay zekanın kullanılması his ve vicdanı olamayacağından masum canlıların katledilmesi ilk akla gelenler arasındadır. İnsanlığı kendisi için tehdit olarak görmesi gibi bir çok sorun ile karşı karşıya olmamız muhtemel gözükmektedir. Bazı sosyal sorunlarda bir çok işi otomatikleştirerek insan iş gücüne olan ihtiyacı azaltabilir. Bu, özellikle düşük vasıflı işlerde çalışanlar için işsizlik riskini artıracağı gibi karar alma süreçlerinde etik kuralların nasıl uygulanacağına dair belirsizlikler bulunmaktadır.
Kritik veri kontrol ve karar verebilir yapı için bazı sektörler bu sistemin güvenirliğini tam olarak desteklememiştir. Tıpta bir ameliyatın tamamen otonom yapay zeka ile yapılması sağlanamamıştır, kısmi bazı ameliyatlarda yardımcı unsur olarak kullanılmaktadır. Yapay zekanın Otonom silahlar ile ilgili kullanımı endişeli ve tartışmalara yol açan önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmamaktadır. Otonom silahlar hedef seçme/belirleme saldırı yapma yeteneğine sahip ise de bir dizi hukuki etik ve stratejik sorunları da beraberinde sürüklemektedir. Bu tür silahların kullanımı sivil kayıplara yol açabilir ve hukuk dışı veya ahlaki olmayan hedeflerin vurulmasına neden olabilir. Uluslararası savaş hukuku ve insan hakları gibi konularda otonom silahların kullanımıyla ilgili net kurallar ve düzenlemeler oluşturulması gereklidir. Tıp sektöründe tamamen kullanılması yakın bir gelecekte büyük bir olasılıkla mümkün olacaktır.
Yapay Zeka Risklerine Karşı Alınabilecek Önlemler nelerdir? Yapay zekanın getirmesi olası risklere karşı tüm uluslar arası ortak yapay zekayı düzenleyen yasalar ve politikalar oluşturulmalı, bu konuda bilim insanları ve konu uzmanları insanları eğiterek veya bilgilendirerek yapılan veya yapılacak uygulamaların denetlenerek hesap verilir yapı kazandırılması, tüm çalışmaların şeffaflık içinde yapılmasını sağlanması veri girişlerinin kapsayıcı yapısının ortak bir tabanın sağlanması, yapay zekaya dur denebilecek yapının her geliştirici için mecbur koşulması sağlanmalıdır.
Genel Yapay Zeka ve Araştırma Platformları Şunlardır : DeepMind, Chatgpt, Tencent, OpenAI, Gemini (Bard), Dropyourai, SenseTime, Google AI, Coursera, IBM Watson, edX, Microsoft AI, Fast.ai, TensorFlow, PyTorch, Kaggle, AI Weekly, Towards.
Tespit: Medeniyet adı altında insanlığın yaşama verdiği zararların önlenmesinde zekamızın bizi sınıfta bıraktığı çok açık. Ortak toplumsal çıkarların göz ardı edilerek, bireysel çıkarlara yönelmenin artması, bireysel çıkarların ön plana çıkmasına neden olsa bile, doğru tasarlanmış yaşamını insan yaşamına bağlı olduğunu kavrayan bir yapay zekanın yaşadığımız sorunlar ve dünyamıza verdiğimiz zararların düzeltilmesi adına gereken önlemleri almasını ümit ediyorum. Aklın Yolu Birdir.
