Haziran 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Kanunu ile yeni getirilen yapılandırma düzenlemeleri mükelleflere hangi
olanakları sağlıyor? Yapılandırma için 31 Ağustos’a kadar başvuru yapılması gerekiyor ve ilk taksit ödemeleri eylül sonuna kadar yapılacak.
Kamu alacaklarında yapılandırma nedir?
SGK’ya olan sigorta primi ve işsizlik sigortası primi gibi borçlarımızı veya çeşitli idari, vergi borçlarımızı ödeyememiş ve ödemelerimizi zamanında yapmamış olabiliriz. Bu nedenle borcumuz artarak devam eder. Bu gibi durumlar sonucunda çıkarılan kanunlarla zaman zaman borç yapılandırması yapılarak borçların ödenmesi için ödeme kolaylıkları getirilmektedir. Borçlu olduğumuz miktar için istenen belgeler ile birlikte yetkili mercilere başvurarak yapılandırma suretiyle taksitlere bölünmüş biçimde ödeme yapabiliriz. Bu ödemede geçmiş dönemdeki cezalar da büyük ölçüde kaldırılmaktadır.
Yapılandırma için 31 Ağustos'a kadar başvuru yapılması gerekecektir ve ilk taksit ödemeleri ise eylül sonuna kadar yapılacaktır.
9 Haziran 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Kanunu ile yeni getirilen yapılandırma düzenlemeleri de mükelleflere aşağıdaki olanakları sağlamaktadır.
Covid 19 salgını ile mücadele kapsamında alınan tedbirlerden ekonomik olarak olumsuz etkilenen tacirlerimizin, iş dünyasının , esnaf ve sanatkarlarımızın vatandaşlarımızın kamuya olan borçlarının yeniden yapılandırılması beklenen ve talep edilen; vergi ve prim borçlarının yeniden yapılandırılması, matrah artırımı ve stok affını içeren, Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7326 sayılı Kanun, sayın Cumhurbaşkanımızca da onaylanarak 09.06.2021 tarih ve 31506 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Yasaya göre, V.U.K.'nda yapılan değişiklikle Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK),il özel idareleri, belediyeler, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına (YİKOB) olan bazı borçlar için yapılandırma hakkı getirilmiştir.
Özellikle bu kanunla SGK prim, idari para cezası, GSS primi, isteğe bağlı sigorta primi gibi konularda ödeme kolaylığı getirilmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan borçlar ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2021 yılı Nisan ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları yapılandırma kapsamındadır.
SGK prim alacaklarının yapılandırılmasında iş kazası, meslek hastalıkları gibi sebeplerle işverene rücu edilen alacakları ve emekli aylıklarından yersiz ödenenlerden kaynaklı alacakları ile Tarım Bağ-Kurlularının prim borçlarına karşılık olarak, sattıkları ürün bedellerinden kesinti yapılmak suretiyle SGK'ya ödenmesi gereken prim alacakları da yapılandırılma kapsamdadır.
Yasaya göre SGK tarafından fazla veya yersiz olarak ödendiği tespit edilen ve tahsil edilmesi gereken gelir ve aylıklara ilişkin borç asılları ile bu borçlara kanuni faiz uygulanan sürenin başlangıcından 09/06/2021 kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde bu borçlara uygulanan yasal faizin tahsilinden vazgeçilecektir.
Tarım Bağ-Kur'luların prim borçları sebebiyle sattıkları tarımsal ürün bedellerinden, tarımsal kesinti sorumlularınca kesinti yapıldığı halde kuruma ödenmesi gereken prim tutarlarından 2021 Nisan ayı ve önceki dönemlere ilişkin borçları ile bu borçlara gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanan sürenin başlangıcından 09/06/2021 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde bu borçlara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı tahsilinden vazgeçilecektir.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda yapılan düzenlemeyle kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı halde, 30 Nisan 2021 tarihi itibarıyla prim borcu bulunanların, bu tarihten önceki sürelere ilişkin prim borçlarını, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden dördüncü ayın sonuna kadar ödememeleri veya ilgili kanunları uyarınca yapılandırmamaları halinde, prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla, prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla sigortalılığı durdurulacaktır.
KYK borcu 7326 sayılı yapılandırma kanunun kapsamında mıdır?
Üniversite eğitimleri süresinde KYK dan öğrenim kredisi alan öğrencileri ilgilendiren KYK borçları ile ilgili olarak, öğrenim kredisi borcu olan insanlarımızın merak ettiği konu ve borcu bulunan yurttaşları ilgilendiren 03.06.2021 tarih ve 7326 sayılı kanun 31506 sayılı 09.06.2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış olup KYK borçları da bu kanunun kapsamında yer almıştır.
KYK borç yapılandırma başvurusu nereden, nasıl yapılır?
KYK borç yapılandırması için vatandaşlar Gelirler İdaresi Başkanlığı'nın 'ivd.gib.gov.tr' adresi üzerinden giriş yapılacak, ardından ekranda e-Devlet ile giriş yapacaklardır.
KYK borçları bu süreçte yapılandırma kapsamında olacaktır. Yapılandırmadan faydalananlar ödemelerini 6, 9, 12, 18 aylık taksitler şeklinde ödeyebileceklerdir.
Borç yapılandırma başvurusunun ayrıntıları :
E-devletin verdiği hizmete bağlı olarak vergi borcu yapılandırma başvuru ekranı, borç yapılandırmalarında vatandaşlara hizmet verecek ve SGK, MTV, trafik cezası vergi borcu yapılandırmalarında görev yapacaktır.
Mükellefler, vatandaşlar vergi dairelerine giderek zaman kaybetmek yerine İnteraktif Vergi Dairesinden (www.ivd.gib.gov.tr) başvuru yapabilecek ve ev ya da ofislerinden, bilgisayar veya akıllı cep telefonları üzerinden vergi işlemlerini 7 gün 24 saat online gerçekleştirebilecektir.
Vergi borcu yapılandırma ödemesi nasıl yapılacak?
Kanun kapsamına giren vergi borcu asıllarında hiçbir surette indirim yapılmamaktadır. Bu nedenle borç asıllarının tamamının ödenmesi gerekmektedir. Alacak asıllarına bağlı gecikme faizi, gecikme zammı gibi borç fer’ilerinin tamamı silinerek, bunların yerine Yİ-ÜFE oranında hesaplanacak faiz tahakkuk ettirilerek başvuru sahibinin talebine göre borç asıllarıyla beraber peşin veya 6, 9, 12 ve 18 taksitte olmak üzere toplam ayda ödenebilecektir.
Kanuna göre, düzenlemenin uygulanmasında kullanılacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranları, Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği 31 Aralık 2004 tarihine kadar toptan eşya fiyatları endeksi (TEFE) aylık değişim oranlarını, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranlarını, 1 Kasım 2016 tarihinden itibaren aylık yüzde 0,35 oranını ifade edecektir.
Hangi borçlar yapılandırılacak?
Kesinleşmemiş ya da yargı aşamasında olan resen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergileri, çeşitli oranlarda yapılandırılacaktır. Yapılandırılacak tutarların, kanunda öngörülen süre ve şekilde ödenmemesi halinde vade tarihinde değişiklik yapılmayacaktır.
Anapara veya taksit ödeme tarihi 20 Mayıs'tan önce olup, kullandığı nakdi ve gayri nakdi kredilerinin anapara, faiz veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 31 Aralık'a kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacaktır.
Kanunla, mükelleflerin gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını artırarak belirtilen süre ve şekilde ödemeleri halinde, artırımda bulundukları yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmayacaktır.
İfade edildiği gibi kesinleşmiş borçların yanında dava konusu olan ve henüz dava süreci tamamlanmamış vergi ve vergi cezaları da yapılandırılmaktadır. Dava konusu olan vergi ve/veya vergi cezasının yargıda hangi aşamada olduğuna göre değişen avantajlı ödeme kolaylıkları getirilmektedir.
Esnaf ve sanatkarlarımız bu yasa hükümlerinden yararlanabilecek midir?
Borçların yapılandırılması için başvuru süresi, 31 Ağustos 2021 tarihinde bu tarih dahil sona erecek olup, esnaf ve sanatkarlarımız bu yasa hükümlerinden yararlanabileceklerdir.
Yasanın getirdiği borç yapılandırılmasından yararlanmak isteyen esnaf ve sanatkarlarımızın, yasadaki sürelere bağlı kalarak bu süreye kadar bağlı oldukları vergi dairelerine bir dilekçe ile başvuruda bulunmaları gerekmektedir.
7256 sayılı Yapılandırma Kanunundan yararlanarak borçlarını ödemekte olan esnaf ve sanatkar, dilerlerse kalan borçları için 7326 sayılı Kanundan yararlanabilecek ve kalan borçlarının tamamını yeniden 36 aya varan ile ödeyebileceklerdir.
Kesinleşmiş borçların yanında dava konusu olan ve henüz dava süreci tamamlanmamış vergi ve vergi cezaları da yapılandırılmaktadır. Esnaf ve sanatkarlarımıza, dava konusu olan vergi ve/veya vergi cezasının yargıda hangi aşamada olduğuna göre değişen avantajlı ödeme kolaylıkları getirilmiştir.
Yasa ile getirilen taksitlendirmeler;
Yeni yasaya geçen borçlular, önceki 7256 sayılı yasaya göre yaptığı taksitleri ödemek yerine kalan borcunu yeniden 6, 9, 12 ve 18 takside bölebilecektir. Dördüncü taksit ödemesi 31 Temmuz 2021 tarihine kadar yapılacak olan mükellefler yeni yapılandırma ile ödeyeceği taksit dönemini de ötelemiş olacak, kalan borcunu da zamana yayacaktır.
Bu kanun kapsamında yeniden yapılandırılan borçların ilk iki taksitinin süresinde ve tam olarak ödenmemesi veya ikiden fazla taksitinin zamanında ödenmemesi halinde yapılandırma iptal edilecektir. Kanun kapsamında ödenen borçlar yapılandırma kapsamında kabul edilecek ancak, kalan borçlar eski tutarları üzerinden tahsil edilecektir. Zamanında ödenmeyen en fazla iki taksitin, son taksitin ödendiği ayı izleyen ay ödenmesi şartıyla, yapılandırma geçerli olacaktır. Bununla beraber, taksit süresi boyunca verilecek olan beyannamelerin zamanında verilmesi ve vergilerin de zamanında ödenmesi gerekmektedir. İçinde bulunulan döneme ait vergiler için de en fazla iki ödemenin aksatılması, yapılandırmayı bozmayacaktır. İkiden fazla zamanında ödenmeyen vergiler için yapılandırma bozulacak, borçlar eski tutarları üzerinden tahsil edilecektir.
Hazine ve Maliye Bakanlığının 14 Haziran 2021 tarihli 31511 sayılı resmi gazetede yayınlanan Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına ilişkin 7326 sayılı kanun genel tebliği (Seri No.1) ayrıntılı olarak açıklamalar yapılmıştır.
Keza T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü’nün Sayı : E-51592363-010.06.01-26011223 09.06.2021 Konu : 7326 sayılı Kanun Uyarınca Alacakların Yapılandırması 2021/20 Nolu Genelgesi ile kurum alacaklarıyla ilgili olarak ayrıntılı ve çok yararlı açıklamalarda bulunulmuştur.
Covid 19 nedeniyle alınan zorunlu tedbirler kapsamında 2020 yılı başından bu yana kazanç olanakları kısıtlanan kişi ve kurumların biriken borçlarının azaltılarak taksitlendirilmesini sağlayan bu kanunun rahatlama getireceğini değerlendiriyoruz.
Av. Ferhan ARIKAN
