2013 yılının kasım ayı başlarında THY’nin İstanbul-Addis Ababa (Etiyopya) uçağındayız. İmam Altınbaş ve Seyfettin Koçak’ın Etiyopya’daki Omo Vadisi’nde giriştikleri pamuk tarımı işini yerinde görmek üzere gidiyoruz.
Uçakta Etiyopya’da 1.8 milyarlık demiryolu ihalesini kazanan Yapı Merkezi’nin Yönetim Kurulu Üyesi Emre Aykar’la Türk Eximbank Genel Müdürü Hayrettin Kaplan’a rastladık. Aykar, Kaplan’ı özellikle davet ettiklerini belirtti:
- Awas-Weldia arasındaki 440 kilometrelik demiryolu hattının finansmanını da bizim çözmemiz gerekiyor. Finansmanın bir bölümü için Türk Eximbank’ın da devreye girmesini talep ettik. Hayrettin Bey’i hem Etiyopya’daki yetkililerle buluşturacağız, hem de proje güzergahını birlikte göreceğiz.
Aradan 2.5 yıl geçti... Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Uganda-Kenya-Somali seyahatinin Kampala ayağındaki İş Forumu toplantısında Emre Aykar’ı görünce Etiyopya’daki demiryolu projesinin son durumunu sordum, anlattı:
- İşin yüzde 43’lük bölümü tamamlandı. 2 bin 99’u Türk olmak üzere 5 bin 485 kişi çalışıyor. Türk mühendislerin ortalama aylık geliri 6 bin doları buluyor. Kampta yaşadıkları için o paranın önemli bir bölümünü Türkiye’ye göndermeleri mümkün oluyor.
Türk Eximbank’tan 300 milyon dolarlık kredi kullandıklarını kaydetti:
- O kaynağın tümünü Türkiye’den mal ve hizmet alımında kullanıyoruz. Şu ana kadar Türkiye’den 210 milyon dolarlık alım yaptık. Bunun içinde Karabük’teki Kardemir’den aldığımız raylar da yer alıyor.
Seyahatin Kenya durağında bir grup iş insanı ve bürokratla Gülsan İnşaat’ın Nairobi’deki ofisine uğradık. Gülsan Holding Yönetim Kurulu Üyesi Gökhan Gül, Türk Eximbank Genel Müdürü Kaplan’a sordu:
- Türk Eximbank kredilerinden bizim gibi yurtdışında yol inşaatı yapan müteahhitlerin de yararlanması söz konusu olabilir mi?
Kaplan, mevzuata işaret etti:
- Bizim kanunumuzda yurtdışındaki projeler için Türkiye’den alınacak malın yüzde 85’ine kadar kredi verilebilmesi kuralı var. Onun dışına çıkamıyoruz. O nedenle yol için yoğun kredi kullandırmamız söz konusu olamıyor.
Bu konudaki bir ayrıntıyı da Cumhurbaşkanı Erdoğan, biz gazetecilerle sohbet sırasında anımsattı:
- Bu ülkelerde kullandırılacak Türk Eximbank kredisi için Hazine garantisi gerekiyor. Aksi halde Türk Eximbank buralara kaynak sağlayamıyor. Muhataplarımızla görüşmelerimizde bunu dile getiriyoruz.
Özellikle Afrika ülkelerindeki büyük projelerde Türk Eximbank’ın devreye girmesi, Türk şirketlerinin oralarda iş yapmasını, finansmana ulaşmasını kolaylaştırıyor...
Türk Eximbank’ın yurtdışındaki müteahhitlerin farklı finansman modelleriyle daha fazla desteklenmesine kapı açması gerekiyor.
Republika, yüzde 95 dolulukla çalışıyor
Abraaj Group Türkiye ve Orta Asya Bölge Başkanı Selçuk Yorgancıoğlu, geçenlerde Türkiye’deki yatırımlarından örnekler aktarırken, Bilgili Holding’le ortak girdikleri öğrenci yurdu işine değindi:
- Projeye başından itibaren ortak olduk. Yüzde 60 Bilgili’nin yüzde 40 bizim hissemiz var. Şu anda kapasitemiz 1500 kişilik. Yüzde 95 dolulukla çalışıyor.
Diğer ortak oldukları işler gibi, Republika’nın da yönetiminde görev aldığını belirtti:
- İşletmesini çok titizlikle yürütüyoruz. Öğrencilerin disiplin suçlarına asla göz yumulmuyor. Bu durum, ailelerde ve öğrencilerde güven yaratıyor.
Cep telefonundan en çok at yarışı izleniyor
Turkcell’in davetiyle Eurocup 2016 için Nice’e (Fransa) gittiğimde şirketin CEO’su Kaan Terzioğlu’na abonelerin 4.5G’ye geçiş temposunu sordum:
- Beklentilerimizin üzerinde bir hızla 4.5G’ye geçişler sürüyor.
4.5G’nin cep telefonu abonelerinin davranışlarında yol açtığı değişiklikleri merak ettim, örnek verdi:
- Cep telefonundan TV izleme süresi 7.5 dakikadan 15 dakikaya çıktı.
Şu ayrıntıya işaret etti:
- 3G’de 20 bin abone aynı anda TV izlese, konuşmaları engeller hale gelebilirdi. 4.5G ile o risk ortadan kalktı.
Cep telefonundan en çok izlenen yayına dikkat çekti:
- En çok at yarışı izleniyor.
